Quỹ tín dụng nhân dân là gì? Lãi suất và điều kiện vay?

Bạn đã bao giờ thắc mắc về những chiếc cầu nối tài chính vững chắc giữa người dân, đặc biệt là ở những vùng quê, nơi mà ngân hàng đôi khi còn xa vời? Đó chính là câu chuyện về một tổ chức tín dụng độc đáo, mang đậm hơi thở của cộng đồng. Vậy, quỹ tín dụng nhân dân là gì và tại sao nó lại trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống của nhiều người? Cùng Rabbit Care tìm hiểu tất cả trong bài viết dưới đây. 

1. Quỹ tín dụng nhân dân là gì?

Đây là một loại hình tổ chức tín dụng đặc biệt, được quy định tại khoản 6 Điều 4 Luật Các tổ chức tín dụng 2010. Khác với các ngân hàng thương mại lớn, quỹ tín dụng nhân dân hoạt động theo mô hình hợp tác xã, do các pháp nhân, cá nhân và hộ gia đình tự nguyện thành lập.

Mục tiêu chính của nó không chỉ đơn thuần là kinh doanh tài chính, mà còn mang đến sự hỗ trợ thiết thực cho các thành viên. Điểm khác biệt của mô hình này nằm ở việc ưu tiên phát triển sản xuất, kinh doanh và cải thiện đời sống cho cộng đồng, thay vì chỉ hướng đến lợi nhuận thuần túy.

Ví dụ: Tại một xã vùng nông thôn, quỹ thường hỗ trợ vốn cho nông dân trồng trọt hoặc chăn nuôi, giúp họ vượt qua khó khăn tài chính theo mùa vụ. Điều này tạo nên sự gắn kết cộng đồng. Đồng thời giảm bớt sự phụ thuộc vào các hình thức tín dụng không chính thống, như tín dụng đen.

2. Các hoạt động của quỹ tín dụng nhân dân

2.1. Hoạt động huy động vốn

Chức năng quan trọng của tổ chức quỹ tín dụng nhân dân là gì? Đó là huy động vốn từ các thành viên và tổ chức trong cộng đồng. Quỹ nhận tiền gửi không kỳ hạn, có kỳ hạn và tiền gửi tiết kiệm bằng đồng Việt Nam. Theo quy định, tỷ lệ tiền gửi từ các thành viên tối thiểu phải chiếm 50% tổng mức huy động vốn nếu hoạt động trong một xã, và có thể lên đến 70% đối với quỹ có tài sản từ 500 tỷ đồng trở lên. 

2.2. Sổ tiết kiệm trắng của quỹ tín dụng nhân dân

Kể từ ngày 01/01/2020, quỹ tín dụng nhân dân chỉ được sử dụng sổ tiết kiệm trắng theo mẫu do Ngân hàng Hợp tác xã Việt Nam ban hành. Điều này nhằm đảm bảo tính minh bạch và đồng nhất trong quản lý tiền gửi tiết kiệm. Quỹ phải ban hành quy định nội bộ về quản lý sổ tiết kiệm trắng, bao gồm:

– quy trình kiểm kê,

– bảo quản,

– và xử lý sổ bị mất hoặc hỏng. 

Ví dụ: Khi khách hàng gửi tiết kiệm, quỹ sẽ sử dụng sổ tiết kiệm trắng đóng dấu giáp lai để đảm bảo tính hợp lệ. Điều này giúp tăng cường niềm tin của khách hàng vào hoạt động của quỹ.

2.3. Hoạt động cho vay 

Tổ chức này chủ yếu cho vay nhằm tương trợ giữa các thành viên trong quỹ để:

– phục vụ sản xuất kinh doanh, hoặc

– cải thiện đời sống. 

Các khoản vay thường được thực hiện bằng đồng Việt Nam và tuân thủ nghiêm ngặt quy định pháp luật. Bên cạnh đó, quỹ cũng có chính sách cho vay đặc biệt với hộ nghèo trong địa bàn hoạt động, giúp họ thoát nghèo bền vững.

Ví dụ: Một thành viên cần vốn để mở rộng sản xuất nông nghiệp. Thay vì vay thế chấp ngân hàng, họ có thể vay vốn từ quỹ với lãi suất thấp hơn so với thị trường. 

2.4. Quản lý hoạt động cho vay

Để đảm bảo vốn vay quỹ tín dụng nhân dân được sử dụng đúng mục đích, quy chế nội bộ về quản lý tiền vay phải được ban hành. Bao gồm: 

– Quy trình thẩm định

– Đánh giá nhu cầu vay vốn

– Giám sát và xử lý nợ xấu

Ví dụ: Quỹ sẽ kiểm tra định kỳ việc sử dụng vốn vay của thành viên. Và, bạn có biết mục đích của hoạt động quỹ tín dụng nhân dân là gì? Nó nhằm đảm bảo khoản vay được đầu tư vào sản xuất kinh doanh đúng như cam kết. Từ đó giảm thiểu rủi ro tín dụng.

2.5. Hoạt động khác của quỹ tín dụng nhân dân

Một số hoạt động khác cũng được diễn ra để tăng thêm giá trị cho thành viên và mở rộng phạm vi dịch vụ tài chính trong cộng đồng. Chẳng hạn:

– Chuyển tiền

– Thu hộ

– Chi hộ

– Tư vấn tài chính 

– Làm đại lý kinh doanh bảo hiểm

Ví dụ: Quỹ có thể làm đại lý bảo hiểm nông nghiệp để nông dân có thêm công cụ bảo vệ trước rủi ro thiên tai, dịch bệnh.

3. Quyền và nghĩa vụ của quỹ tín dụng nhân dân là gì?

Trong hành trình phát triển tài chính cộng đồng, đây không chỉ là một tổ chức tín dụng thông thường. Nó còn là một thiết chế xã hội mang sứ mệnh hỗ trợ và phát triển kinh tế địa phương. Để hiểu rõ hơn về vai trò quỹ tín dụng nhân dân là gì, hãy cùng khám phá chi tiết về quyền và nghĩa vụ của quỹ.

3.1. Quyền của quỹ tín dụng nhân dân là gì?

Theo Điều 29 Thông tư 29/2024/TT-NHNN, các quyền này bao gồm việc nhận hỗ trợ phát triển sản phẩm và dịch vụ từ ngân hàng hợp tác xã. Chẳng hạn, ngân hàng hợp tác xã cung cấp các khóa đào tạo chuyên sâu về nghiệp vụ tài chính giúp quỹ nâng cao năng lực quản lý vốn và cải thiện dịch vụ tín dụng. Điều này tạo điều kiện cho các quỹ tín dụng nhân dân nhỏ tại vùng nông thôn có thể tiếp cận những kỹ năng quản lý tài chính hiện đại mà không cần tự tổ chức đào tạo đắt đỏ.

Ngoài ra, quỹ cũng có quyền nhận tài trợ từ Nhà nước, tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước. Ví dụ: Khi một tổ chức phi chính phủ quốc tế muốn hỗ trợ vốn cho các dự án nông nghiệp bền vững tại vùng sâu vùng xa, quỹ tín dụng nhân dân có thể làm cầu nối để phân bổ vốn vay đến đúng người dân cần thiết. Đồng thời, họ cũng có quyền yêu cầu người vay cung cấp thông tin chi tiết về tình hình kinh doanh nhằm kiểm soát rủi ro và đảm bảo khoản vay được sử dụng đúng mục đích. Nếu phát hiện bất kỳ yêu cầu nào trái với pháp luật, quỹ hoàn toàn có quyền từ chối, bảo vệ lợi ích của mình và cộng đồng thành viên.

3.2. Nghĩa vụ của quỹ tín dụng nhân dân là gì?

Theo Điều 30 Thông tư 29/2024/TT-NHNN, quỹ phải hoạt động đúng theo nội dung ghi trong giấy phép được cấp. Điều này đồng nghĩa với việc quỹ không được phép mở rộng hoạt động kinh doanh sang các lĩnh vực khác ngoài ngân hàng và tín dụng nếu không được phép. Ví dụ: Quỹ không thể tự ý tham gia đầu tư chứng khoán mà không có sự chấp thuận từ cơ quan quản lý.

Ngoài ra, quỹ tín dụng nhân dân phải gửi tiền tại ngân hàng hợp tác xã để điều hòa vốn theo quy định. Điều này giúp tối ưu hóa việc phân bổ nguồn vốn và đảm bảo tính thanh khoản. Đây là biện pháp quan trọng giúp giảm thiểu rủi ro trong trường hợp có biến động lớn về dòng tiền. Quỹ cũng có trách nhiệm cung cấp các báo cáo tài chính định kỳ cho ngân hàng hợp tác xã, phục vụ mục đích kiểm toán nội bộ và giám sát hoạt động. 

Tổ chức cũng phải tham gia vào Quỹ bảo đảm an toàn hệ thống quỹ tín dụng nhân dân nhằm tăng cường khả năng ứng phó trước các rủi ro tài chính. Việc công khai thông tin theo quy định tại Luật Các tổ chức tín dụng 2024 giúp đảm bảo minh bạch. Từ đó, tạo niềm tin cho thành viên và cơ quan quản lý. 

>>> Tìm hiểu thêm về room tín dụng là gì tại đây!

4. Điều kiện vay tiền ở quỹ tín dụng nhân dân

Điều kiện vay tiền quỹ tín dụng nhân dân dành cho cá nhân

Đầu tiên, người vay phải là công dân Việt Nam từ 18 tuổi trở lên, có năng lực hành vi dân sự đầy đủ và thường trú trong phạm vi hoạt động của quỹ. Điều này không chỉ giúp quỹ dễ dàng kiểm soát khoản vay mà còn tạo điều kiện phát triển kinh tế địa phương. 

Bên cạnh đó, cán bộ, công chức làm việc tại các cơ quan trên địa bàn cũng có thể vay vốn, nhưng không được giữ các chức vụ quan trọng trong quỹ. Ví dụ như Chủ tịch Hội đồng quản trị hay Giám đốc để tránh xung đột lợi ích. 

Tuy nhiên, không phải ai cũng đủ điều kiện. Những người đang bị truy cứu trách nhiệm hình sự hoặc đã bị kết án từ tội phạm nghiêm trọng trở lên mà chưa được xóa án tích sẽ không được vay. Điều này đảm bảo tính minh bạch và an toàn cho quỹ.

Điều kiện vay tiền ở quỹ tín dụng nhân dân dành cho hộ gia đình

Hộ gia đình muốn vay vốn cần chứng minh có hộ khẩu thường trú tại khu vực hoạt động của quỹ tín dụng nhân dân và sở hữu tài sản chung để phục vụ sản xuất, kinh doanh. Các thành viên trong hộ phải cùng hợp tác để phát triển kinh tế chung. Ví dụ, một gia đình làm nghề nông muốn vay tiền mua máy móc canh tác. Vậy điều kiện vay quỹ tín dụng nhân dân là gì? Họ sẽ cần chứng minh rằng họ sở hữu ruộng đất chung và sử dụng vốn vay để tăng năng suất nông nghiệp.

Người đại diện của hộ gia đình phải được ủy quyền bằng văn bản và đáp ứng các điều kiện tương tự như cá nhân vay vốn. Chẳng hạn như đủ tuổi và không vi phạm pháp luật. Điều này giúp đảm bảo rằng người vay có trách nhiệm quản lý khoản vay đúng mục đích và có khả năng hoàn trả nợ. Và các hộ gia đình chỉ được tham gia một quỹ duy nhất để tránh tình trạng vay nợ chồng chéo, đảm bảo tính minh bạch trong quản lý vốn.

Điều kiện vay vốn quỹ tín dụng nhân dân đối với pháp nhân

Đối với pháp nhân, điều kiện vay vốn quỹ tín dụng nhân dân là gì? Quỹ tập trung vào tính hợp pháp và khả năng hoạt động ổn định của doanh nghiệp. Pháp nhân phải có trụ sở chính trong địa bàn hoạt động của quỹ và đang hoạt động bình thường, không thuộc diện bị đình chỉ hoặc giải thể. Người đại diện hợp pháp của doanh nghiệp hoặc người được ủy quyền phải đứng ra ký đơn xin vay vốn. Điều này nhằm đảm bảo rằng quyết định vay được thực hiện theo đúng quy định pháp luật.

Bên cạnh đó, pháp nhân phải góp đủ vốn theo điều lệ quỹ. Điều này thể hiện cam kết lâu dài và trách nhiệm của pháp nhân trong việc xây dựng cộng đồng tài chính bền vững. Tương tự, pháp nhân chỉ được tham gia vào một quỹ duy nhất, nhằm đảm bảo việc quản lý tài chính hiệu quả và tránh rủi ro tín dụng chồng chéo.

Cam kết và minh bạch trong việc vay quỹ tín dụng nhân dân

Bất kỳ cá nhân, hộ gia đình hay pháp nhân nào muốn vay vốn tại quỹ tín dụng nhân dân đều phải nộp đơn tự nguyện tham gia làm thành viên quỹ. Việc đồng thuận với điều lệ quỹ và góp đủ vốn không chỉ là điều kiện bắt buộc mà còn thể hiện cam kết về trách nhiệm tài chính. Quy định này giúp quỹ duy trì sự minh bạch và đảm bảo quyền lợi cho tất cả các thành viên.

>>> Khám phá hạn mức tín dụng là gì để mở rộng kiến thức!

5. Thủ tục vay vốn quỹ tín dụng nhân dân

Bước 1: Chuẩn bị hồ sơ đề nghị vay vốn

Người vay cần chuẩn bị bộ hồ sơ đầy đủ theo quy định của Quỹ tín dụng nhân dân. Hồ sơ thường bao gồm:

– Giấy tờ tùy thân: Chứng minh nhân dân, căn cước công dân hoặc hộ chiếu còn hiệu lực.

– Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất hoặc tài sản bảo đảm (nếu vay có tài sản thế chấp).

– Kế hoạch sử dụng vốn: Trình bày mục đích vay vốn, phương án kinh doanh hoặc sản xuất, và dự kiến hoàn trả nợ.

– Chứng minh thu nhập: Hợp đồng lao động, sao kê lương hoặc tài liệu chứng minh nguồn thu nhập khác.

Ví dụ: Một nông dân muốn vay vốn mua máy cày cần nộp hợp đồng mua bán dự kiến và kế hoạch sử dụng máy để tăng năng suất canh tác.

Bước 2: Nộp hồ sơ tại quỹ tín dụng nhân dân

Người vay nộp hồ sơ trực tiếp tại quỹ tín dụng nhân dân địa phương hoặc gửi qua đường bưu điện. Nhân viên quỹ tiếp nhận, kiểm tra hồ sơ quỹ tín dụng nhân dân là gì, có hợp lệ và đầy đủ hay không.

Ví dụ: Nếu một cá nhân nộp hồ sơ tại quỹ tín dụng ở xã, hồ sơ sẽ được tiếp nhận và ghi biên nhận, xác nhận đã nhận đủ giấy tờ cần thiết.

Bước 3: Thẩm định hồ sơ và xác nhận tính hợp lệ

Trong vòng 10 ngày làm việc kể từ khi nhận đủ hồ sơ, quỹ tín dụng sẽ tiến hành thẩm định:

– Kiểm tra tính chính xác của thông tin cá nhân và tài sản bảo đảm.

– Đánh giá khả năng trả nợ dựa trên thu nhập và phương án kinh doanh.

– Nếu hồ sơ thiếu sót, quỹ sẽ yêu cầu bổ sung trong thời gian sớm nhất.

Ví dụ: Một doanh nghiệp nhỏ vay vốn mở rộng nhà xưởng cần bổ sung thêm báo cáo tài chính nếu quỹ nhận thấy hồ sơ chưa đủ chi tiết.

Bước 4: Tham khảo ý kiến các bên liên quan (nếu cần)

Quỹ tín dụng có thể gửi văn bản lấy ý kiến của Ủy ban nhân dân cấp xã hoặc Ngân hàng hợp tác xã Việt Nam về tính khả thi của khoản vay hoặc tình trạng pháp lý của người vay. Các bên này có 10 ngày làm việc để phản hồi. Nếu không có ý kiến phản đối trong thời gian quy định, quỹ coi như đồng ý.

Ví dụ: Khi vay vốn phát triển ngành nghề nông thôn, quỹ sẽ lấy ý kiến Ủy ban nhân dân xã về tác động của dự án tới cộng đồng.

Bước 5: Phê duyệt khoản vay và thông báo kết quả

Sau khi nhận đủ ý kiến và thẩm định hồ sơ, quỹ tín dụng sẽ quyết định phê duyệt hoặc từ chối khoản vay trong vòng 30 ngày. Nếu được phê duyệt, quỹ sẽ thông báo cho người vay về:

– Mức vay được duyệt.

– Lãi suất, kỳ hạn trả nợ và các điều khoản vay vốn khác.

– Ký kết hợp đồng vay vốn.

Ví dụ: Một cá nhân được duyệt vay 100 triệu đồng với lãi suất 5,5%/năm để đầu tư nuôi trồng thủy sản. Hợp đồng sẽ nêu rõ thời gian giải ngân và lịch trả nợ.

Bước 6: Giải ngân khoản vay

Sau khi ký kết hợp đồng, quỹ tín dụng sẽ giải ngân khoản vay theo hình thức:

– Tiền mặt trực tiếp tại quỹ.

– Chuyển khoản vào tài khoản ngân hàng của người vay.

Ví dụ: Một hộ kinh doanh nhỏ vay vốn để nhập nguyên liệu sản xuất có thể nhận tiền giải ngân trực tiếp hoặc qua chuyển khoản vào tài khoản doanh nghiệp.

>>> Làm sao để mở thẻ tín dụng bằng sổ tiết kiệm?

6. Lãi suất cho vay của quỹ tín dụng nhân dân

Lãi suất cho vay tại quỹ tín dụng nhân dân không chỉ tuân theo quy định pháp luật mà còn mang tính hỗ trợ các lĩnh vực trọng yếu trong nền kinh tế. Theo khoản 2 Điều 13 Thông tư 39 và Quyết định số 1730/QĐ-NHNN năm 2020, lãi suất cho vay ngắn hạn bằng đồng Việt Nam được giới hạn ở mức tối đa 5,5%/năm. Đây là một mức lãi suất ưu đãi, giúp thúc đẩy sự phát triển của các lĩnh vực như nông nghiệp, doanh nghiệp nhỏ và vừa, hay công nghiệp hỗ trợ. 

Quy định này đặc biệt có lợi cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa, những đơn vị thường gặp khó khăn trong việc tiếp cận vốn vay từ các ngân hàng lớn. Ví dụ: Lợi thế của một doanh nghiệp sản xuất hàng thủ công xuất khẩu với khoản vay quỹ tín dụng nhân dân là gì? Nó giúp họ mở rộng thị trường, mua nguyên vật liệu hoặc đầu tư vào công nghệ mới. Mức lãi suất thấp giúp doanh nghiệp tiết kiệm chi phí, từ đó tăng cường năng lực cạnh tranh và phát triển bền vững.

Hai bên sẽ thỏa thuận chi tiết về phương thức tính lãi, bao gồm:

– lãi suất 

– cách tính trên số dư nợ thực tế. 

Nếu lãi suất không được quy đổi theo tỷ lệ %/năm, thỏa thuận phải nêu rõ mức quy đổi này dựa trên số dư nợ thực tế và thời gian duy trì khoản vay. Sự minh bạch trong cách tính lãi giúp khách hàng hiểu rõ trách nhiệm tài chính. Bên cạnh đó, có thể tránh những hiểu lầm không đáng có trong quá trình vay vốn.

7. Câu hỏi thường gặp về quỹ tín dụng nhân dân