Sống ảo là gì? Làm sao tránh được tác hại của sống ảo?

Bạn có thường xuyên chụp ảnh, quay video và đăng tải lên các mạng xã hội như Facebook, Instagram, TikTok…? Liệu bạn có cảm thấy hạnh phúc và tự tin khi nhận được nhiều lượt thích, bình luận và chia sẻ từ bạn bè và người theo dõi? Nếu thậm chí bạn còn thích khoe những khoảnh khắc đẹp, những điều tốt đẹp và những thành tựu của mình trên mạng xã hội?

Nếu câu trả lời là có, bạn có thể đang sống ảo mà không hay biết. Vậy sống ảo là gì? Sống ảo có tốt hay xấu? Làm sao để thoát tác hại của sống ảo trên mạng xã hội? Hãy cùng Rabbit Care tìm hiểu trong bài viết này nhé!

1. Nguồn gốc hiện tượng sống ảo từ đâu?

Sống ảo là một từ ngữ chỉ trào lưu “sống” trên các trang mạng xã hội, trào lưu này bắt đầu phổ biến từ mạng xã hội Facebook, sau đó dần dần lan sang các trang mạng xã hội nổi tiếng khác tại Việt Nam như Instagram, Tiktok….

Hiện tượng sống ảo là hành động, cập nhật các công việc trên mạng xã hội xa rời thực tế, tự tạo niềm vui cho mình thông qua các tương tác trên mạng xã hội như like, tim, theo dõi…. Nó có nghĩa là tự tạo ra cho riêng mình một không gian sống ảo trên mạng xã hội, không phản ánh đúng cuộc sống thực của mình.

Nguồn gốc của hiện tượng sống ảo được bắt nguồn từ các trang mạng xã hội. Khi mạng xã hội trở thành phương tiện giao tiếp phổ biến, con người dần sử dụng nó nhiều hơn. Và từ đó, sống ảo cũng dần trở nên phổ biến, đặc biệt là đối với giới trẻ hiện nay. Mạng xã hội cho phép con người thể hiện bản thân, sáng tạo và kết nối với cộng đồng. Tuy nhiên, mạng xã hội cũng có những rủi ro và thông tin sai lệch, gây ảnh hưởng đến tâm lý và cuộc sống của người dùng.

Nhiều người sử dụng mạng xã hội để khoe những khoảnh khắc đẹp, những điều tốt đẹp và những thành tựu của mình, nhưng không phải ai cũng có thể phân biệt được sự thật và tác hại của việc sống ảo trên mạng xã hội.

2. Sống ảo có tốt không?

2.1 Tăng sự tự tin và hạnh phúc

Giúp bạn cảm thấy tự tin và hạnh phúc hơn khi bạn được thể hiện bản thân, khoe những khoảnh khắc đẹp, những điều tốt đẹp và những thành tựu của mình trên mạng xã hội. Bạn cũng có thể nhận được sự quan tâm, động viên và khen ngợi từ bạn bè và người theo dõi. Nó cũng có thể giúp bạn giải tỏa stress, tạo niềm vui và sự thoải mái cho bản thân.

2.2 Thể hiện sự sáng tạo và cá tính

Sống ảo cũng là một cách để bạn thể hiện sự sáng tạo và cá tính của mình. Bạn có thể chụp ảnh, quay video, viết status, làm meme… với những ý tưởng độc đáo, hài hước, lạ mắt. Bạn cũng có thể chọn những phong cách, những chủ đề, những hashtag… phù hợp với sở thích và tính cách của mình. Nó có thể giúp bạn phát triển kỹ năng nghệ thuật, truyền thông và tiếp thị bản thân.

2.3 Giao lưu và kết nối với cộng đồng

Cơ hội để bạn giao lưu và kết nối với cộng đồng trên mạng xã hội. Bạn có thể chia sẻ những suy nghĩ, cảm xúc, kinh nghiệm, kiến thức… với những người có cùng sở thích, quan điểm hoặc hoàn cảnh với mình. Bạn cũng có thể tìm kiếm và theo dõi những người nổi tiếng, những người có ảnh hưởng hoặc những người có chuyên môn trong lĩnh vực mà bạn quan tâm. Nó còn giúp bạn mở rộng mối quan hệ, học hỏi và cập nhật thông tin mới nhất.

3. Nguyên nhân và biểu hiện của sống ảo gây rủi ro cao

Biểu hiện sống ảo hiện nay

Sống ảo – một căn bệnh thời đại, đang len lỏi vào cuộc sống của nhiều người. Dấu hiệu của nó dễ nhận biết qua những biểu hiện sau:

• Cuồng like, nghiện tương tác: Mọi hoạt động đều được “tung” lên mạng xã hội với mục đích duy nhất: thu hút lượt like, bình luận. Số lượng tương tác trở thành thước đo giá trị bản thân, khiến người dùng không ngừng chạy đua để có được con số “khủng”.
• Selfie “bất chấp”: Chụp ảnh sống ảo là gì? Máy ảnh điện thoại trở thành vật bất ly thân, sẵn sàng “bấm máy” ở bất cứ đâu, bất cứ lúc nào. Từ những góc sống ảo “triệu like” đến những khoảnh khắc đời thường, tất cả đều được đưa lên mạng để khoe mẽ.
• “Dính như sam” với điện thoại: Điện thoại không chỉ là công cụ liên lạc mà còn là “người bạn đồng hành” không thể thiếu. Dù đang ăn, ngủ, làm việc hay đi chơi, người sống ảo cũng luôn tay lướt mạng xã hội.
• Khoe mẽ thái quá: Cuộc sống trên mạng xã hội trở thành một cuộc thi “ai sang chảnh hơn”. Những món đồ hiệu, những chuyến du lịch xa hoa được phô trương một cách lộ liễu, dù thực tế kinh tế có hạn hẹp.

Nguyên nhân sống ảo:

Hiện tượng sống ảo ngày càng phổ biến, đặc biệt ở giới trẻ. Nguyên nhân chính có thể kể đến như sau:

Áp lực từ xã hội:

• So sánh bản thân: Mạng xã hội tràn ngập những hình ảnh cuộc sống hào nhoáng, khiến nhiều người cảm thấy tự ti và muốn bắt chước để được công nhận.
• Xu hướng chạy theo đám đông: Áp lực phải hòa nhập, phải giống với những người xung quanh khiến nhiều người tạo ra một hình ảnh hoàn hảo trên mạng.
• Sợ bị cô lập: Nhiều người tìm đến mạng xã hội để kết nối và chia sẻ, khi không tìm được sự đồng cảm trong cuộc sống thực, họ dễ dàng bị cuốn vào thế giới ảo.

Khao khát được công nhận:

• Cần sự chú ý: Việc nhận được nhiều like, bình luận, chia sẻ mang lại cảm giác được quan tâm, được công nhận, khiến người ta muốn thể hiện bản thân nhiều hơn.
• Tạo dựng hình ảnh lý tưởng: Nhiều người muốn xây dựng một hình ảnh hoàn hảo về bản thân để thu hút sự ngưỡng mộ và ghen tỵ của người khác.

Trốn tránh cuộc sống thực:

• Giải tỏa căng thẳng: Mạng xã hội trở thành nơi để trút bỏ những áp lực, muộn phiền trong cuộc sống thực.
• Tìm kiếm sự an toàn: Thế giới ảo là một không gian mà người ta có thể kiểm soát và tạo ra những tình huống theo ý muốn.

Các yếu tố khác:

• Tính tò mò: Muốn khám phá những điều mới lạ, trải nghiệm những cảm giác khác biệt.
• Thiếu kỹ năng giao tiếp: Nhiều người ngại giao tiếp trực tiếp nên tìm đến mạng xã hội để thể hiện bản thân.
• Ảnh hưởng từ quảng cáo: Các quảng cáo trên mạng xã hội tạo ra những nhu cầu tiêu dùng, khiến người ta muốn sở hữu những sản phẩm đắt tiền để khẳng định bản thân.

4. Tác hại của hiện tượng sống ảo

Tuy nhiên, sống ảo cũng có những rủi ro và tác hại nếu bạn không biết cách sử dụng mạng xã hội một cách có ý thức và điều độ.

4.1 Gây áp lực và so sánh với người khác

Gây ra cho bạn những áp lực không cần thiết khi bạn phải luôn cố gắng tạo ra những hình ảnh, nội dung hoàn hảo để thu hút sự chú ý của người xem. Khiến bạn bị mất tự tin, trầm cảm khi bị so sánh bản thân với những người khác trên mạng xã hội. Hoặc bị ảnh hưởng bởi những bình luận tiêu cực hoặc chế giễu từ những người không thích bạn.

4.2 Gây nghiện ngập và lãng phí thời gian

Dành quá nhiều thời gian để chụp ảnh, chỉnh sửa, đăng tải, theo dõi lượt tương tác… mà bỏ qua những việc quan trọng khác trong cuộc sống, như học tập, làm việc, chăm sóc sức khỏe, giao tiếp với người thân và bạn bè… Từ đó có thể mất đi cơ hội để trải nghiệm và tận hưởng cuộc sống thực tế, mà chỉ biết sống trong thế giới ảo của riêng mình.

4.3 Gây lừa dối và mất niềm tin vào người khác

Sống ảo cũng có thể làm cho bạn bị lừa dối và mất niềm tin vào người khác. Bạn có thể không biết được sự thật và giả tạo trên mạng xã hội, bạn có thể bị lôi kéo vào những trò lừa đảo, chiếm đoạt tài sản hoặc thông tin cá nhân. Bạn cũng có thể không tin tưởng được vào những người bạn hay người yêu của mình trên mạng xã hội, bạn có thể bị phản bội, lừa dối hoặc bị đào thải khi không còn phù hợp với sở thích hoặc lợi ích của họ.

5. Những cách thoát khỏi hậu quả của sống ảo

5.1 Sống thật với chính mình và cuộc sống

Đây là cách quan trọng nhất để thoát khỏi cạm bẫy của sống ảo. Bạn nên:

• Tự nhận thức và chấp nhận bản thân mình với những ưu điểm và nhược điểm. Không cố gắng tạo ra một hình ảnh hoàn hảo hay khác biệt so với thực tế.
• Sống với những giá trị, mục tiêu và niềm đam mê của mìn. Không để bị chi phối bởi sự mong đợi, so sánh hay áp lực từ người khác.
• Biết ơn và hài lòng với những gì mình có, không ghen tị với những gì người khác có.

5.2 Tìm kiếm niềm vui ngoài mạng xã hội

Đây là cách giúp bạn cân bằng cuộc sống giữa thế giới ảo và thực. Bạn nên:

• Dành thời gian cho những hoạt động, sở thích, đam mê ngoài mạng xã hội.
• Giao tiếp và kết nối với những người thân yêu, bạn bè, đồng nghiệp trong cuộc sống thực.
• Trải nghiệm và tận hưởng cuộc sống bằng cảm xúc, giác quan, không chỉ qua ống kính hay bàn phím.

5.3 Giới hạn thời gian sử dụng mạng xã hội

Đây là cách giúp bạn kiểm soát được sự nghiện ngập và lãng phí thời gian do sống ảo. Bạn nên:

• Đặt ra những quy tắc và giới hạn khi sử dụng mạng xã hội. Chỉ sử dụng trong một khoảng thời gian nhất định trong ngày.
• Tắt các thông báo hoặc xoá các ứng dụng không cần thiết để tránh bị quấy rối hoặc cám dỗ.
• Nên sử dụng các ứng dụng giúp theo dõi và giảm thiểu thời gian sử dụng mạng xã hội.

>>> Xây dựng thói quen và lối sống tích cực để tránh xa tác hại của sống ảo!

5.4 Phân biệt sự thật và giả tạo trên mạng xã hội

Đây là cách giúp bạn tránh bị lừa dối và mất niềm tin vào người khác do sống ảo. Bạn nên:

• Tiếp nhận các thông tin, hình ảnh, video có chọn lọc trên mạng xã hội. Không tin tưởng một cách mù quáng hay vội vàng kết luận.
• Kiểm tra nguồn gốc, tính xác thực, độ tin cậy của các thông tin, hình ảnh, video. Tránh để bị lôi kéo vào những trò lừa đảo, chiếm đoạt tài sản hoặc thông tin cá nhân.
• Sử dụng các công cụ hoặc ứng dụng giúp phát hiện và ngăn chặn các nội dung giả mạo, độc hại.

Hy vọng bạn đã có được cái nhìn tổng quan về những cách thoát khỏi cạm bẫy của hiện tượng sống ảo. Bất kỳ vấn đề nào đều có hai mặt, hiện tượng sống ảo cũng vậy. Điều quan trọng là biết rõ mình là ai, sống và không nên tự lừa dối bản thân mình.

6. Sống ảo tiếng anh là gì?

Sống ảo – cụm từ quen thuộc trong thời đại số, hay còn được biết đến với thuật ngữ tiếng Anh “Virtual living“. Đó là khi chúng ta dành quá nhiều thời gian để xây dựng một phiên bản hoàn hảo của bản thân trên mạng xã hội, một phiên bản có thể khác xa so với con người thực ngoài đời.

Trong thế giới ảo, nhiều người trở thành những “siêu anh hùng” với những khả năng phi thường. Họ tự tin thái quá, đặt cái tôi lên hàng đầu và tin rằng mình có thể chinh phục mọi thử thách. Đây chính là hiện tượng “ảo tưởng sức mạnh” (vain) mà các nhà tâm lý học thường nhắc đến.

Lời kết

Hiện tượng sống ảo là một trào lưu không mới nhưng vẫn rất hot trên các mạng xã hội. Hiện tượng sống ảo có thể mang lại cho bạn những niềm vui, sự sáng tạo và sự giao lưu với cộng đồng. Tuy nhiên, sống ảo cũng có thể gây ra những tác hại không mong muốn đến cuộc sống và tâm lý của bạn.

Hãy sống để cho mình, không phải cho người khác. Cùng Rabbit Care tận hưởng cuộc sống nhiều hơn bằng việc tìm hiểu những lợi ích của việc mua các sản phẩm bảo hiểm hay mở thẻ tín dụng để tận dụng những ưu đãi hấp dẫn nhé.