Quy tắc 6 chiếc lọ: Cách tiết kiệm tiền hiệu quả
Bạn có bao giờ mơ ước về một cuộc sống tự do, không lo toan về tiền bạc? Nếu có, thì quy tắc 6 chiếc lọ tài chính là giải pháp dành cho bạn. Hãy cùng Rabbit Care khám phá cách thức phân bổ tài chính chi tiêu 6 chiếc lọ thông minh này và biến nó thành công cụ mạnh mẽ để quản lý tiền bạc hiệu quả hơn!
1. Quy tắc 6 chiếc lọ tài chính là gì? Do ai phát minh?
Khác với quy tắc 5 chiếc lọ, 6 chiếc lọ tài chính (hay còn gọi là phương pháp JARS) là một công cụ quản lý tài chính cá nhân đơn giản và hiệu quả. Phương pháp này đề xuất chia thu nhập hàng tháng của bạn thành 6 chiếc lọ, mỗi phần được lưu trữ trong một “chiếc lọ” ảo hoặc tài khoản ngân hàng riêng biệt, dành cho các mục đích tài chính cụ thể.
Quy tắc 6 chiếc lọ được phát minh bởi tác giả T. Harv Eker trong cuốn sách “Bí mật triệu phú”. Harv Eker là một doanh nhân và diễn giả quốc tế, nổi tiếng với những chương trình đào tạo về tư duy làm giàu và quản lý tài chính cá nhân.
Phân chia quy tắc 6 chiếc lọ tài chính:
- Nhu cầu thiết yếu (55%): Chi trả các khoản thiết yếu như nhà ở, ăn uống, di chuyển, hóa đơn…
- Tiết kiệm dài hạn (10%): Cho các mục tiêu dài hạn như mua nhà, mua xe, nghỉ hưu…
- Tự do tài chính (10%): Đầu tư vào các kênh sinh lời để tạo thu nhập thụ động.
- Giáo dục (10%): Chi trả cho chi phí học tập, phát triển bản thân như sách vở, khóa học…
- Hưởng thụ (10%): Dành cho các hoạt động giải trí, du lịch, mua sắm…
- Từ thiện (5%): Góp phần cho cộng đồng, giúp đỡ những người khó khăn.
2. Áp dụng quy tắc 6 chiếc lọ tài chính như thế nào?
2.1 Lọ 1: Chi tiêu cần thiết: NEC – 55% thu nhập
Lọ 1 trong nguyên tắc 6 chiếc lọ mục đích là chi trả cho các khoản chi tiêu thiết yếu để duy trì cuộc sống hàng ngày. Bao gồm:
Phân chia chi phí:
- Nhà ở: 30-40% (bao gồm tiền thuê nhà, hóa đơn điện nước, internet, bảo trì nhà cửa…)
- Ăn uống: 15-20% (bao gồm chi phí mua thực phẩm, ăn uống ngoài trời…)
- Di chuyển: 10-15% (bao gồm chi phí xăng xe, vé xe buýt, taxi…)
- Hóa đơn: 5-10% (bao gồm chi phí điện thoại, internet, truyền hình cáp…)
- Nhu cầu cá nhân: 5% (bao gồm chi phí mua sắm quần áo, mỹ phẩm, chăm sóc sức khỏe…)
Lưu ý:
- Tỷ lệ của quy tắc 6 cái lọ có thể thay đổi theo nhu cầu và hoàn cảnh của mỗi người.
- Nên ưu tiên chi tiêu cho những nhu cầu thiết yếu nhất trước trong lọ 1 của 6 cái lọ.
- Nên lập kế hoạch chi tiêu cụ thể cho từng khoản để tránh lãng phí.
>>>Cách quản lý chi tiêu gia đình mà bạn cần biết!
2.2 Lọ 2: Tiết kiệm dài hạn: LTS – 10% thu nhập
Trong quy tắc 6 chiếc lọ, lọ 2 dành cho các mục tiêu tài chính dài hạn như mua nhà, mua xe, nghỉ hưu…
Cách tiết kiệm:
- Chuyển tiền vào lọ tiết kiệm ngay sau khi nhận lương.
- Sử dụng các sản phẩm tiết kiệm có lãi suất cao như gửi tiết kiệm, đầu tư vàng, cổ phiếu…
- Tiết kiệm mua nhà, xe
- Quỹ hưu trí
- Quỹ khẩn cấp
- Mua bảo hiểm nhân thọ…
Lưu ý:
- Đặt mục tiêu cá nhân cụ thể và theo dõi tiến độ thường xuyên.
- Tránh rút tiền tiết kiệm khi không cần thiết.
2.3 Lọ 3: Học tập: EDU – 10% thu nhập
Quy tắc 6 chiếc lọ tài chính thứ 3 là đầu tư cho việc học tập và phát triển bản thân để nâng cao trình độ và kỹ năng.
Cách sử dụng:
- Tham gia các khóa học, hội thảo, workshop…
- Mua sách vở, tài liệu học tập.
- Tham gia các hoạt động ngoại khóa, rèn luyện kỹ năng mềm.
- Đầu tư cho việc học tiếng Anh, học ngoại ngữ…
2.4 Lọ 4: Hưởng thụ: PLAY – 10% thu nhập
Quy tắc 6 cái lọ thứ 4 là cho các hoạt động giải trí, du lịch, mua sắm… để thư giãn và tận hưởng cuộc sống.
Cách sử dụng:
- Đi xem phim, nghe nhạc, chơi thể thao…
- Đi du lịch, khám phá những địa điểm mới.
- Mua sắm những món đồ yêu thích.
- Tham gia các hoạt động giải trí cùng bạn bè và gia đình.
Lưu ý:
- Nên dành thời gian cho bản thân để thư giãn và giải tỏa căng thẳng.
- Tuy nhiên, cũng cần cân bằng giữa việc giải trí và các mục tiêu cá nhân khác.
2.5 Lọ 5: Tự do tài chính: FFA – 10% thu nhập
Đầu tư vào các kênh sinh lời để tạo thu nhập thụ động, giúp bạn đạt được tự do tài chính là lọ thứ 5 trong 6 hũ quản lý tiền bạc.
Cách đầu tư:
- Đầu tư vào chứng khoán, bất động sản, vàng…
- Tham gia các quỹ đầu tư trong nước và ngoài nước
- Khởi nghiệp kinh doanh.
Lưu ý:
- Cần tìm hiểu kỹ thông tin các kênh đầu tư hiện nay.
- Nên đầu tư vào các kênh uy tín và an toàn.
- Tránh đầu tư theo phong trào hoặc a dua theo đám đông
2.6 Lọ 6: Từ thiện: GIVE – 5% thu nhập
Quy tắc 6 hũ quản lý tiền bạc cuối cùng là dóp phần cho cộng đồng, giúp đỡ những người khó khăn.
Cách sử dụng:
- Tham gia các hoạt động từ thiện, quyên góp cho các tổ chức phi lợi nhuận.
- Giúp đỡ những người có hoàn cảnh khó khăn.
- Biếu tặng quà cho người thân, bạn bè.
3. So sánh 6 lọ tài chính với các phương pháp tiết kiệm tiền khác?
Tiêu Chí | Quy tắc 6 chiếc Lọ | Phương Pháp 50/30/20 | Phương Pháp Kakeibo |
Nguyên Tắc Chính | Phân chia thu nhập vào 6 lọ khác nhau với các mục đích cụ thể | Phân chia thu nhập vào 3 phần: cần thiết, mong muốn, tiết kiệm/đầu tư | Ghi chép chi tiết thu nhập và chi tiêu, sau đó phân tích và tiết kiệm |
Phần Trăm Phân Chia | 55% cần thiết, 10% tiết kiệm, 10% giáo dục, 10% giải trí, 10% tự do tài chính, 5% từ thiện | 50% cần thiết, 30% mong muốn, 20% tiết kiệm/đầu tư | Không có tỷ lệ cố định, tập trung vào việc nhận biết và điều chỉnh chi tiêu |
Đối Tượng Phù Hợp | Những người thích chi tiết và phân chia rõ ràng các mục tiêu tài chính | Những người thích sự đơn giản, dễ nhớ và áp dụng | Những người có thói quen ghi chép, kiên nhẫn và tỉ mỉ |
Lợi Ích | Kiểm soát tài chính toàn diện, có kế hoạch cụ thể cho từng mục đích | Dễ áp dụng, phù hợp với mọi đối tượng | Giúp nhận biết rõ ràng thu chi, tạo thói quen chi tiêu hợp lý |
Nhược Điểm | Phân chia quá nhiều mục có thể gây rối, khó theo dõi | Không phù hợp cho các chi tiêu không nằm trong ba mục chính | Yêu cầu sự kiên nhẫn, thời gian để ghi chép và phân tích |
Mục Tiêu Chính | Quản lý toàn diện tất cả các khía cạnh tài chính cá nhân | Cân bằng giữa chi tiêu cần thiết, mong muốn và tiết kiệm | Nhận biết và điều chỉnh hành vi chi tiêu hàng ngày |
Công Cụ Hỗ Trợ | Không yêu cầu công cụ phức tạp, có thể dùng các ứng dụng quản lý chi tiêu | Không yêu cầu công cụ phức tạp, có thể dùng ứng dụng | Sổ ghi chép, nhật ký chi tiêu |
Khả Năng Điều Chỉnh | Linh hoạt, có thể điều chỉnh tỷ lệ từng lọ | Khá cứng nhắc với tỷ lệ 50/30/20 | Rất linh hoạt, tùy thuộc vào thói quen ghi chép và điều chỉnh |
Phương Pháp Nào Hiệu Quả Nhất?
Không có phương pháp nào là “hiệu quả nhất” một cách tuyệt đối vì hiệu quả của từng phương pháp phụ thuộc vào cá nhân và hoàn cảnh tài chính của mỗi người.
- Nếu muốn chi tiết và có kỷ luật cao, nguyên tắc 6 chiếc lọ sẽ phù hợp. 6 cái lọ sẽ bao quát toàn diện các khía cạnh tài chính và có kế hoạch cụ thể.
- Nếu bạn muốn một phương pháp đơn giản và dễ nhớ, phương pháp 50/30/20 là lựa chọn tốt vì sự phân chia rõ ràng và dễ áp dụng.
- Nếu bạn kiên nhẫn và thích ghi chép, phương pháp Kakeibo sẽ giúp bạn nhận biết và điều chỉnh hành vi chi tiêu, từ đó tiết kiệm hiệu quả hơn.
4. Ví dụ cách áp dụng quy tắc 6 chiếc lọ quản lý tiền bạc
Giả sử thu nhập hàng tháng của bạn là 10 triệu đồng, áp dụng tỷ lệ 6 chiếc lọ như sau:
- Nhu cầu thiết yếu: 5.5 triệu đồng
- Tiết kiệm dài hạn: 1 triệu đồng
- Tự do tài chính: 1 triệu đồng
- Giáo dục: 1 triệu đồng
- Hưởng thụ: 1 triệu đồng
- Từ thiện: 500.000 đồng.
Quy tắc 6 chiếc lọ tài chính là một công cụ quản lý chi tiêu đơn giản và hiệu quả. 6 chiếc lọ tài chính giúp kiểm soát chi tiêu, tiết kiệm tiền và đạt được mục tiêu tài chính. Hãy áp dụng phương pháp này ngay hôm nay để thay đổi cuộc sống tài chính của bạn!
5. Ngoài 6 chiếc lọ tài chính, có những biến thể nào của 6 cái lọ?
Bên cạnh nguyên tắc 6 hũ quản lý tiền bạc, thì cũng có những biến thể của 6 cái lọ để phù hợp hơn cho nhiều nhu cầu quản lý tài chính cá nhân. Dưới đây là một số biến thể phổ biến của phương pháp 6 chiếc lọ:
5.1 Quy tắc 4 chiếc lọ
Đơn giản hóa từ 6 cái lọ, tập trung vào các khoản chi tiêu chính và quỹ tự do tài chính. Phù hợp với những người mới bắt đầu hoặc ai muốn giảm bớt sự phức tạp trong quản lý tài chính. Ví dụ:
- Chi phí cần thiết (60%): Dùng để chi trả cho các chi phí sinh hoạt hàng ngày.
- Tiết kiệm dài hạn (20%): Dành cho tiết kiệm và đầu tư dài hạn.
- Giải trí và huởng thụ (10%): Dùng cho các hoạt động giải trí và thư giãn.
- Quỹ tự do tài chính (10%): Đầu tư vào các cơ hội tạo thu nhập thụ động.
5.2 Phương pháp 5 chiếc lọ
Thêm hai lọ dành cho quỹ rủi ro và từ thiện so với quy tắc 6 chiếc lọ. Quy tắc 5 chiếc lọ này giúp người dùng chuẩn bị tốt hơn cho các tình huống bất ngờ và đóng góp cho cộng đồng. Phù hợp với những người muốn quản lý tài chính toàn diện và có trách nhiệm xã hội.
5.3 Quy tắc 8 chiếc lọ
So với nguyên tắc 6 chiếc lọ, quy tắc này chia nhỏ lọ “Giải trí” thành hai lọ riêng biệt cho “Giải trí” và “Hưởng thụ”.
5.4 Phương pháp 10 chiếc lọ
Tạo thêm nhiều lọ chi tiết hơn so với quy tắc 6 lọ tài chính cá nhân. Bao gồm quỹ sức khỏe, quỹ du lịch, và quỹ đầu tư khác, giúp người dùng quản lý tài chính theo từng mục tiêu nhỏ hơn. Phù hợp với những người có thu nhập cao và muốn quản lý chi tiết các khoản chi tiêu và đầu tư.
6. Lợi ích của 6 hũ quản lý tiền bạc
Quy tắc 6 lọ tài chính cá nhân mang đến nhiều lợi ích thiết thực cho người áp dụng, giúp bạn dễ dàng quản lý tài chính, tiết kiệm tiền và đạt được mục tiêu tài chính. Dưới đây là một số lợi ích nổi bật:
6.1 Kiểm soát chi tiêu hiệu quả, tránh lãng phí
Nguyên tắc 6 chiếc lọ chia thu nhập thành các khoản riêng biệt cho từng mục tiêu cụ thể giúp bạn theo dõi chi tiêu dễ dàng, tránh chi tiêu quá mức cho những nhu cầu không cần thiết.
Nâng cao ý thức về việc sử dụng tiền bạc. Hạn chế lãng phí và tiết kiệm cho những mục tiêu quan trọng hơn.
6.2 Tăng khả năng tiết kiệm và tích lũy:
Việc dành riêng một tỷ lệ nhất định cho việc tiết kiệm trong 6 chiếc lọ chi tiêu tạo thành thói quen tiết kiệm đều đặn và tích lũy tài chính một cách hiệu quả.
Dễ dàng theo dõi số tiền tiết kiệm, tạo động lực để bạn tiết kiệm nhiều hơn.
6.3 Dễ dàng đạt được các mục tiêu tài chính ngắn hạn và dài hạn
Chia nhỏ mục tiêu tài chính lớn thành các mục tiêu nhỏ hơn và cụ thể hơn trong 6 lọ tài chính cá nhân giúp bạn dễ dàng quản lý và theo dõi tiến độ thực hiện.
Tạo động lực để bạn nỗ lực đạt được từng mục tiêu nhỏ. Từ đó dẫn đến việc đạt được mục tiêu tài chính lớn một cách hiệu quả.
6.4 Giảm stress và lo lắng về tài chính
Có kế hoạch quản lý tài chính rõ ràng và kiểm soát được chi tiêu sẽ bớt lo lắng về vấn đề tiền bạc.
Quy tắc 6 chiếc lọ giúp tránh tình trạng thiếu hụt tiền mặt vào cuối tháng. Giảm bớt gánh nặng tài chính và mang lại sự an tâm trong cuộc sống.
6.5 Tạo thói quen quản lý tài chính lành mạnh
Áp dụng quy tắc 6 chiếc lọ tài chính giúp bạn hình thành thói quen chi tiêu hợp lý, tiết kiệm tiền và quản lý tài chính một cách hiệu quả.
Nâng cao kiến thức và kỹ năng quản lý tài chính để đưa ra những quyết định tài chính sáng suốt.
7. Mẹo sử dụng quy tắc 6 chiếc lọ chi tiêu hiệu quả nhất
Để áp dụng thành công quy tắc 6 chiếc lọ tài chính và đạt được hiệu quả cao nhất, bạn nên áp dụng những mẹo sau:
7.1 Lập ngân sách chi tiêu hàng tháng
- Ghi chép tất cả thu nhập và chi tiêu trong một tháng.
- Phân loại chi tiêu theo các nhóm nhu cầu thiết yếu, tiết kiệm, giáo dục, giải trí, tự do tài chính và từ thiện.
- Xác định số tiền bạn có thể dành cho từng nhóm chi tiêu dựa trên thu nhập của bạn.
7.2 Tự động hóa việc chuyển tiền vào 6 cái lọ
Sử dụng tính năng chuyển khoản tự động để chuyển tiền vào các tài khoản riêng biệt cho từng chiếc lọ ngay sau khi nhận lương.
7.3 Theo dõi chi tiêu thường xuyên và điều chỉnh nếu cần
- So sánh chi tiêu thực tế với ngân sách bạn đã lập ra.
- Điều chỉnh tỷ lệ phân bổ cho các chiếc lọ nếu cần thiết để phù hợp với nhu cầu của bạn.
Quản lý tài chính là một quá trình lâu dài và cần sự kiên trì. Hãy nhớ rằng mục tiêu tài chính của bạn là điều quan trọng và đáng để bạn nỗ lực. Hãy áp dụng 6 chiếc lọ chi tiêu như một thói quen và biến nó thành một phần trong cuộc sống của bạn.
8. Các lỗi cần tránh khi áp dụng 6 lọ quản lý tài chính
Áp dụng phương pháp 6 lọ quản lý tài chính là một cách hiệu quả để kiểm soát chi tiêu và tiết kiệm. Tuy nhiên, để đạt được hiệu quả tốt nhất, bạn cần tránh một số lỗi phổ biến sau đây:
- Không có mục tiêu sẽ dẫn đến thiếu định hướng và khó đạt được các mục tiêu tài chính dài hạn.
- Phân chia thu nhập không đúng tỷ lệ quy định của quy tắc 6 chiếc lọ chi tiêu.
- Lấy tiền từ lọ này để sử dụng cho mục đích của lọ khác. Ví dụ như lấy tiền từ quỹ giải trí để chi cho các chi phí cần thiết. Sẽ mất soát tài chính và không đạt được các mục tiêu tài chính đã đề ra.
- Không điều chỉnh, cập nhật kế hoạch tài chính khi có sự thay đổi về thu nhập hoặc chi tiêu.
- Không có quỹ dự phòng cho các trường hợp khẩn cấp hoặc các chi tiêu bất ngờ.
Để nguyên tắc 6 chiếc lọ tài chính mang lại hiệu quả tối ưu, bạn cần tuân thủ nghiêm ngặt tỷ lệ phân chia, sử dụng tiền đúng mục đích.
>>>Mẫu kế hoạch phát triển bản thân trong 5 năm tới!
9. Những câu hỏi thường gặp về nguyên tắc 6 chiếc lọ
9.1 Phương pháp này có phù hợp với mọi lứa tuổi không?
Có, quy tắc 6 chiếc lọ phù hợp với mọi lứa tuổi. Tuy nhiên, cách áp dụng có thể linh hoạt tùy theo nhu cầu và mục tiêu tài chính của mỗi người ở từng giai đoạn khác nhau trong cuộc đời.
Ví dụ về cách áp dụng 6 chiếc lọ tài chính cho từng lứa tuổi:
- Thanh thiếu niên: Sử dụng quy tắc 6 chiếc lọ để học cách quản lý số tiền tiêu vặt của mình. Ví dụ, có thể chia nhỏ số tiền tiêu vặt thành các khoản cho ăn uống, giải trí, tiết kiệm và mua sắm.
- Sinh viên: Áp dụng quy tắc 6 chiếc lọ để quản lý học bổng, tiền trợ cấp hoặc thu nhập từ công việc bán thời gian. Ví dụ, dành một phần tiền để chi trả cho học phí, sách vở, sinh hoạt phí và tiết kiệm cho tương lai.
- Người đi làm: 6 lọ tài chính cá nhân để quản lý thu nhập của mình. Ví dụ, chia nhỏ thu nhập thành các khoản cho chi phí sinh hoạt, tiết kiệm cho các mục tiêu ngắn hạn và dài hạn, đầu tư và từ thiện.
- Người nghỉ hưu: Sử dụng phương pháp 6 cái lọ để quản lý lương hưu và các khoản thu nhập khác. Ví dụ, dành tiền để chi trả cho chi phí sinh hoạt, du lịch, chăm sóc sức khỏe và hỗ trợ con cháu.
>>>Tìm hiểu cách Gen Z quản lý tài chính cá nhân đỉnh cỡ nào!
9.2 Có thể thay đổi tỷ lệ phân bổ tiền trong 6 chiếc lọ không?
Hoàn toàn có thể thay đổi tỷ lệ phân bổ tiền trong 6 hũ quản lý tiền bạc. Quy tắc 6 chiếc lọ là một công cụ linh hoạt, có thể được điều chỉnh để phù hợp với nhu cầu và mục tiêu tài chính của mỗi người.
Ví dụ:
- Mới bắt đầu: Áp dụng tỷ lệ 6 chiếc lọ tài chính phân bổ truyền thống. 55% cho nhu cầu thiết yếu, 10% cho tiết kiệm dài hạn, 10% cho giáo dục, 10% cho giải trí, 10% cho tự do tài chính và 5% cho từ thiện.
- Tiết kiệm cho việc mua nhà: Tăng tỷ lệ phân bổ cho quy tắc 6 chiếc lọ. “Tiết kiệm dài hạn” lên 20% và giảm tỷ lệ phân bổ cho các lọ khác để tiết kiệm được nhiều tiền hơn cho việc mua nhà.
- Chuẩn bị nghỉ hưu: Tăng tỷ lệ phân bổ cho 6 chiếc lọ tài chính. “Tiết kiệm dài hạn” và “Tự do tài chính” để đảm bảo có đủ tiền cho cuộc sống sau khi nghỉ hưu.
10. Lời kết
Với “quy tắc 6 chiếc lọ“, bạn không chỉ quản lý tiền bạc tốt hơn mà còn tạo dựng nền tảng vững chắc cho một tương lai tươi sáng. Hãy bắt đầu hành trình đến với tự do tài chính ngay từ hôm nay! Ngoài ra, bạn có thể tham khảo thêm vay tiêu dùng cá nhân tại Rabbit Care để giải quyết những nhu cầu tài chính lớn của bạn!
Tóm tắt
Nguồn tham khảo
Jane Stella là một “cây viết nội dung” SEO với hơn 2 năm kinh nghiệm và hiện đang “chắp bút” cho Rabbit Care Việt Nam. Cô chính là một trong những nhân tố tiên phong xây dựng kênh Blog và các trang thông tin bổ ích cho Rabbit Care tính đến thời điểm hiện tại. Không chỉ dừng lại ở lĩnh vực tài chính, Jane còn khéo léo lồng ghép các kiến thức về sản phẩm bảo hiểm nhân thọ, thẻ tín dụng… một cách dễ hiểu, hữu ích cho độc giả Việt Nam. Bên cạnh đó, với sự sáng tạo và năng động, Jane không giới hạn bản thân trong các chủ đề liên quan đến tài chính, bảo hiểm… Cô còn xây dựng những nội dung đa dạng, thú vị về cuộc sống, làm đẹp, sức khỏe và cả những mẹo đầu tư thông minh. Hãy cùng khám phá các bài viết của Jane để tích lũy những kiến thức và kinh nghiệm hữu ích cho chính bạn!