Giải đáp: Bố mẹ nghỉ con ốm được hưởng bảo hiểm không?

Nhiều bố mẹ băn khoăn con ốm có được hưởng bảo hiểm không? Chế độ nghỉ ồm cho bố mẹ có con nhỏ ốm như thế nào? Rabbit Care sẽ giúp bạn hiểu rõ các quy định mới nhất về điều kiện, thời gian, mức hưởng và thủ tục khi con ốm, để cha mẹ yên tâm chăm sóc con mà vẫn đảm bảo quyền lợi chính đáng từ bảo hiểm xã hội.

1. Con ốm có được hưởng bảo hiểm không?

Quy định pháp luật và đối tượng áp dụng

Theo Điều 25 Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014, người lao động được hưởng chế độ nghỉ ốm hưởng BHXH khi có con dưới 7 tuổi bị ốm đau và phải nghỉ việc để chăm sóc con. Chế độ chế độ nghỉ con ốm hưởng BHXH áp dụng cho người lao động đang tham gia BHXH bắt buộc.

Đối tượng được hưởng chế độ nghỉ con ốm hưởng BHXH bao gồm:

• Người lao động tham gia BHXH bắt buộc đang làm việc theo hợp đồng lao động không xác định thời hạn, hợp đồng lao động có thời hạn, hợp đồng lao động theo mùa vụ hoặc theo một công việc nhất định có thời hạn từ đủ 01 tháng đến dưới 03 tháng.
• Cán bộ, công chức, viên chức.
• Công nhân quốc phòng, công an, người làm công tác khác trong tổ chức cơ yếu.

Lưu ý về lao động tự do con ốm có được hưởng bảo hiểm không? Hiện tại, người lao động tự do không thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc, do đó họ không được hưởng chế độ ốm đau khi con ốm theo quy định này. Tuy nhiên, nếu họ tham gia BHXH tự nguyện thì sẽ được hưởng các chế độ hưu trí và tử tuất, nhưng không bao gồm chế độ ốm đau.

2. Điều kiện để con ốm mẹ nghỉ hưởng BHXH

Để được hưởng chế độ con ốm mẹ nghỉ hưởng BHXH, cha mẹ cần đáp ứng một số điều kiện cơ bản theo quy định pháp luật. Đây là những yếu tố quan trọng quyết định quyền lợi, vì vậy phụ huynh nên nắm rõ để tránh mất quyền lợi đáng có.

2.1 Điều kiện về độ tuổi của con con ốm có được hưởng bảo hiểm không

Theo Luật BHXH 2014 và cập nhật tại Luật BHXH 2024 (có hiệu lực từ 01/07/2025), con ốm mẹ có được hưởng bảo hiểm xã hội khi con dưới 7 tuổi.

• Trường hợp con đã đủ 7 tuổi trở lên thì người lao động sẽ không còn được hưởng trợ cấp từ BHXH khi nghỉ chăm con ốm.
• Với con dưới 7 tuổi, thời gian nghỉ và mức hưởng sẽ được quy định cụ thể tùy từng độ tuổi.

Điều kiện này nhằm ưu tiên hỗ trợ cho các gia đình có con nhỏ – lứa tuổi dễ ốm đau và cần sự chăm sóc sát sao từ cha mẹ.

2.2 Điều kiện về xác nhận y tế và nghỉ việc của bố mẹ

Ngoài độ tuổi, một yếu tố bắt buộc khác là có giấy xác nhận hợp lệ từ cơ sở y tế. Cụ thể:

• Con phải được khám, điều trị tại cơ sở y tế có thẩm quyền, và có giấy ra viện hoặc giấy chứng nhận nghỉ việc hưởng BHXH (đối với điều trị ngoại trú).
• Người lao động phải thực sự nghỉ việc để chăm con trong thời gian con ốm, có sự xác nhận này mới được tính là hợp lệ để nhận trợ cấp.

Điều kiện này giúp đảm bảo con ốm mẹ có được hưởng bảo hiểm xã hội chỉ chi trả cho những trường hợp thực tế, tránh tình trạng lạm dụng chính sách.

>>> Khám bệnh vượt tuyến có được hưởng bảo hiểm không?

3. Thời gian con ốm mẹ nghỉ hưởng BHXH

Thời gian nghỉ chăm con ốm mà cha mẹ được hưởng chế độ BHXH không cố định giống nhau cho tất cả mọi trường hợp, mà sẽ phụ thuộc vào độ tuổi của con và quy định của từng giai đoạn luật.

3.1 Luật cũ (BHXH 2014)

Theo quy định tại Luật BHXH 2014, con ốm có được hưởng bảo hiểm không:

• Nếu con dưới 3 tuổi: cha hoặc mẹ được nghỉ tối đa 20 ngày làm việc trong một năm để chăm con ốm.
• Nếu con từ 3 tuổi đến dưới 7 tuổi: cha hoặc mẹ được nghỉ tối đa 15 ngày làm việc trong một năm.

Những ngày nghỉ này được tính theo ngày làm việc, không bao gồm ngày nghỉ lễ, Tết, hay cuối tuần.

3.2 Luật mới (BHXH 2024 – áp dụng từ 01/07/2025)

Từ ngày 01/07/2025, Luật BHXH 2024 chính thức có hiệu lực. Tại Điều 44, quy định về thời gian nghỉ chăm con ốm vẫn được giữ nguyên:

• Con dưới 3 tuổi: tối đa 20 ngày/năm.
• Con từ 3 đến dưới 7 tuổi: tối đa 15 ngày/năm.

Điểm khác biệt ở luật mới con ốm có được hưởng bảo hiểm không là cách tính ngày nghỉ và chế độ nghỉ con ốm hưởng BHXH được quy định cụ thể, rõ ràng hơn, giúp người lao động dễ dàng áp dụng vào thực tế.

3.3 Trường hợp cả bố và mẹ tham gia BHXH

Nếu cả bố và mẹ đều đang tham gia BHXH thì chế độ nghỉ con ốm hưởng BHXH:

• Cả hai đều có quyền được nghỉ chăm con ốm và hưởng chế độ theo thời gian quy định riêng của mình.
• Tuy nhiên, số ngày nghỉ của bố và mẹ không được cộng dồn cho nhau. Ví dụ: con dưới 3 tuổi, bố được nghỉ tối đa 20 ngày/năm và mẹ cũng được nghỉ tối đa 20 ngày/năm, nhưng không thể gộp thành 40 ngày.

Quy định này nhằm đảm bảo quyền lợi công bằng cho từng người lao động, đồng thời vẫn bảo vệ tính minh bạch trong việc con ốm mẹ nghỉ hưởng BHXH.

4. Mức hưởng trợ cấp con ốm mẹ nghỉ hưởng BHXH

Ngoài thời gian nghỉ, cha mẹ cũng rất quan tâm đến mức tiền trợ cấp thực nhận khi nghỉ chăm con ốm. Luật BHXH đã có công thức tính cụ thể, giúp người lao động dễ dàng ước tính quyền lợi con ốm có được hưởng bảo hiểm không của mình.

4.1 Công thức tính theo Luật BHXH 2014 và hướng dẫn

Theo Luật BHXH 2014, tiền trợ chế độ nghỉ con ốm hưởng BHXH được tính theo công thức:

Mức hưởng chế độ nghỉ con ốm hưởng BHXH = (75% x tiền lương đóng BHXH của tháng liền kề trước khi nghỉ) / 24 x số ngày nghỉ

Trong đó:

• 75%: là tỷ lệ cố định của chế độ ốm đau.
• 24: số ngày làm việc quy đổi theo tháng (không tính thứ 7, chủ nhật).
• Số ngày nghỉ: số ngày thực tế nghỉ để chăm con, trong phạm vi quy định của luật.

Ví dụ: Nếu mẹ có mức lương đóng BHXH là 10 triệu đồng/tháng và nghỉ 5 ngày để chăm con ốm:

Mức hưởng = (75% x 10.000.000) / 24 x 5 = 1.562.500 đồng.

>>> Cách tính lương bảo hiểm xã hội 1 lần hiện nay!

4.2 Điều chỉnh theo Luật BHXH 2024 (áp dụng từ 01/07/2025)

Luật BHXH 2024 (hiệu lực từ 01/07/2025) vẫn giữ nguyên nguyên tắc tính con ốm có được hưởng bảo hiểm không như luật cũ:

• Mức hưởng = 75% lương đóng BHXH / 24 x số ngày nghỉ.
• Điểm bổ sung mới: Nếu nghỉ nửa ngày thì sẽ được tính nửa mức hưởng của một ngày.

Ví dụ: Nếu cha có mức lương đóng BHXH 12 triệu đồng/tháng, nghỉ 1,5 ngày để chăm con:

Mức hưởng = (75% x 12.000.000) / 24 x 1,5 = 562.500 đồng.

Như vậy, quy định mới rõ ràng và linh hoạt hơn, đặc biệt với trường hợp cha mẹ chỉ cần nghỉ nửa ngày để đưa con đi khám.

5. Hồ sơ và chuẩn bị giấy hưởng bảo hiểm xã hội con ốm

Để được giải quyết chế độ con ốm có được hưởng bảo hiểm không, cha mẹ cần chuẩn bị đầy đủ hồ sơ theo đúng yêu cầu của cơ quan BHXH. Tùy tình huống (nội trú, ngoại trú, hay con điều trị ở nước ngoài) mà giấy tờ sẽ khác nhau.

5.1 Giấy hưởng bảo hiểm xã hội con ốm ở nội trú

• Giấy ra viện hoặc tóm tắt hồ sơ bệnh án của con (bản chính hoặc bản sao y hợp lệ).
• Nếu con nằm viện lâu ngày, cần có xác nhận thời gian nằm viện cụ thể.

5.2 Hồ sơ khi con điều trị ngoại trú

• Giấy chứng nhận nghỉ việc hưởng BHXH do cơ sở khám, chữa bệnh cấp.
• Trường hợp chỉ có giấy ra viện, cần kèm thêm chỉ định điều trị ngoại trú (nếu có).

5.3 Hồ sơ khi con điều trị ở nước ngoài

• Giấy tờ y tế của con (giấy ra viện, đơn thuốc, giấy xác nhận khám chữa bệnh).
• Tất cả phải được hợp pháp hóa lãnh sự và dịch sang tiếng Việt có công chứng.

5.4 Thủ tục nộp hồ sơ chế độ nghỉ con ốm hưởng BHXH

1. Người lao động nộp hồ sơ cho công ty trong vòng 45 ngày kể từ ngày đi làm trở lại.
2. Người sử dụng lao động có trách nhiệm tập hợp hồ sơ, nộp lên cơ quan BHXH trong vòng 10 ngày làm việc.
3. Cơ quan BHXH sẽ giải quyết và chi trả trợ cấp trong thời hạn 5–7 ngày làm việc kể từ ngày nhận đủ hồ sơ hợp lệ.

Lưu ý quan trọng con ốm có được hưởng bảo hiểm không: Nếu nộp hồ sơ quá hạn 45 ngày, bạn có thể bị từ chối chế độ. Vì vậy, cha mẹ nên chuẩn bị sớm và nộp kịp thời để không bị mất quyền lợi.

6. Những lưu ý quan trọng chế độ nghỉ con ốm hưởng BHXH

Khi làm hồ sơ hưởng chế độ chăm con ốm, cha mẹ cần để ý một số chi tiết nhỏ nhưng rất quan trọng. Nếu bỏ qua, bạn có thể bị mất một phần hoặc toàn bộ quyền lợi.

6.1 Nghỉ nửa ngày con ốm có được hưởng bảo hiểm không thì tính sao?

• Nếu nghỉ dưới nửa ngày: được tính bằng nửa ngày trợ cấp.
• Nếu nghỉ trên nửa ngày đến dưới một ngày: sẽ được tính là một ngày làm việc trọn vẹn.

Ví dụ: Bạn đưa con đi khám buổi sáng và chỉ xin nghỉ 3 tiếng thì được tính nửa ngày. Nếu nghỉ cả buổi sáng (4 tiếng) thì tính đủ một ngày.

6.2 Trừ lương nghỉ lễ, Tết, ngày nghỉ cuối tuần

• Chế độ nghỉ con ốm hưởng BHXH chỉ tính trên ngày làm việc thực tế.
• Các ngày nghỉ lễ, Tết, cuối tuần hoặc ngày nghỉ hàng tuần theo quy định của công ty sẽ không được tính vào số ngày hưởng trợ cấp.

Điều này giúp đảm bảo công bằng và tránh trùng lặp quyền lợi với các ngày nghỉ chung.

6.3 Sai sót giấy hưởng bảo hiểm xã hội con ốm hoặc trễ hồ sơ

• Người lao động phải nộp hồ sơ trong vòng 45 ngày kể từ ngày đi làm lại.
• Nếu quá hạn nộp giấy hưởng bảo hiểm xã hội con ốm, hồ sơ có thể bị từ chối giải quyết.
• Trường hợp bị từ chối, cơ quan BHXH sẽ có văn bản trả lời rõ lý do để người lao động nắm được.

Vì vậy, hãy chủ động chuẩn bị giấy tờ ngay khi con ốm và nộp hồ sơ sớm để không bị mất quyền lợi.

7. Câu hỏi thường gặp con ốm có được hưởng bảo hiểm không?

7.1 Con nằm viện bố mẹ được hưởng bảo hiểm không

Có. Chỉ cần có giấy ra viện hoặc tóm tắt hồ sơ bệnh án của con thì cha/mẹ được hưởng chế độ nghỉ chăm con ốm theo đúng số ngày quy định.

7.2 Con trên 7 tuổi có được hưởng không?

Không. Theo Luật BHXH, chế độ chăm con ốm chỉ áp dụng cho con dưới 7 tuổi. Khi con trên 7 tuổi, cha mẹ nghỉ chăm con sẽ không được con ốm mẹ nghỉ hưởng BHXH.

7.3 Nếu bố và mẹ cùng nghỉ thì cả hai có được hưởng không?

Có. Cả bố và mẹ đều được hưởng chế độ con ốm có được hưởng bảo hiểm không theo số ngày nghỉ của riêng mình. Tuy nhiên, không được cộng dồn quyền lợi giữa hai người.

7.4 Hồ sơ cần giấy tờ gì nếu con chỉ khám ngoại trú?

Cần có Giấy chứng nhận nghỉ việc hưởng BHXH do cơ sở khám chữa bệnh cấp. Đây là giấy tờ bắt buộc để cơ quan BHXH giải quyết chế độ nghỉ con ốm hưởng BHXH.

7.5 Quá hạn 45 ngày nộp hồ sơ thì sao?

Nếu người lao động nộp hồ sơ muộn hơn 45 ngày kể từ ngày đi làm lại, BHXH có quyền từ chối chi trả. Trong trường hợp từ chối, cơ quan BHXH sẽ có văn bản trả lời bằng lý do cụ thể.

7.6 Hồ sơ khám ở nước ngoài cần lưu ý gì?

• Giấy tờ y tế của con phải được hợp pháp hóa lãnh sự.
• Toàn bộ giấy tờ phải dịch sang tiếng Việt và công chứng.
• Chỉ khi đó BHXH mới chấp nhận để giải quyết chế độ.

Lời kết

Chế độ con ốm được hưởng bảo hiểm không là quyền lợi quan trọng, giúp bố mẹ vừa có thời gian chăm sóc con cái, vừa giảm bớt gánh nặng tài chính. Nắm rõ điều kiện, mức hưởng và thủ tục sẽ giúp bạn không bỏ lỡ quyền lợi xứng đáng của mình. Nếu còn thắc mắc, đừng ngần ngại tìm hiểu thêm trên cổng thông tin BHXH hoặc hỏi trực tiếp nhân sự tại nơi làm việc để được hỗ trợ kịp thời. Ngoài ra, nên tham khảo thêm các sản phẩm bảo hiểm khác từ Rabbit Care để tăng cường sự bảo vệ cho bản thân và con cái.