Sổ tiết kiệm đứng tên 2 người: Nên hay không?

Gửi tiết kiệm là cách phổ biến để đảm bảo tài chính an toàn và sinh lời ổn định theo thời gian. Nhưng nếu bạn đang lên kế hoạch tài chính cùng người thân, vợ/chồng hoặc con cái, thì việc mở sổ tiết kiệm đứng tên 2 người có thể là một lựa chọn đáng cân nhắc.

Hình thức “đồng sở hữu” này không chỉ giúp chia sẻ quyền quản lý tiền bạc mà còn là cách bảo vệ quyền lợi chung khi có biến cố xảy ra. Rabbit Care sẽ giúp bạn hiểu rõ ưu – nhược điểm sổ tiết kiệm có đứng tên 2 người được không, quy định pháp lý và những điều cần biết trước.

1. Sổ tiết kiệm đứng tên 2 người là gì?

1.1 Khái niệm và cách hiểu pháp lý

Sổ tiết kiệm đứng tên 2 người (hay còn gọi là sổ tiết kiệm đồng sở hữu) là hình thức gửi tiền tiết kiệm tại ngân hàng mà hai cá nhân cùng đứng tên trên một sổ, đồng thời cùng sở hữu quyền và nghĩa vụ liên quan đến số tiền gửi.

1.2 Ưu và nhược điểm của sổ tiết kiệm đồng sở hữu

Ưu điểm:

• Tăng tính minh bạch trong quản lý tài chính. Đặc biệt phù hợp với vợ chồng, đối tác kinh doanh hoặc người thân muốn chung tay tích lũy.
• Bảo vệ quyền lợi tài chính nếu một trong hai người mất hoặc mất năng lực hành vi dân sự. Người còn lại vẫn có thể tiếp tục quản lý khoản tiết kiệm, tùy theo thoả thuận ban đầu.
• Tiện lợi khi lập kế hoạch tài chính dài hạn. Cùng nhau gửi góp định kỳ, kiểm soát lãi suất, kỳ hạn và rút tiền linh hoạt hơn.

Nhược điểm:

• Phát sinh tranh chấp nếu không có thỏa thuận rõ ràng hoặc xảy ra mâu thuẫn. Việc rút hoặc tất toán có thể bị trì hoãn.
• Rủi ro pháp lý trong trường hợp một người mất hoặc bị khởi kiện dân sự. Tài sản trong sổ tiết kiệm có thể bị phong tỏa.
• Không phải ngân hàng nào cũng hỗ trợ về hồ sơ đồng sở hữu.

>>> Cách mở sổ tiết kiệm đúng cách hiện nay tại các ngân hàng!

1.3 Ai có thể mở sổ tiết kiệm đồng sở hữu?

Hầu hết các ngân hàng áp dụng quy định chung sổ tiết kiệm đứng tên 2 người. Cá nhân từ 18 tuổi trở lên, có đầy đủ năng lực hành vi dân sự đều có thể tham gia mở sổ đồng sở hữu. Tuy nhiên, ngân hàng thường ưu tiên các nhóm sau:

• Vợ chồng hợp pháp (có giấy đăng ký kết hôn).
• Cha mẹ và con cái, anh chị em ruột.
• Cặp đôi sống chung (một số ngân hàng vẫn cho phép dù không có giấy kết hôn).
• Đối tác kinh doanh hoặc người được ủy quyền hợp pháp.

Mỗi ngân hàng sẽ yêu cầu các giấy tờ tùy thân để mở sổ tiết kiệm 2 người đứng tên phải có thỏa thuận đồng sở hữu và chữ ký xác nhận của cả hai bên. Một số ngân hàng còn yêu cầu xác lập văn bản ủy quyền rõ ràng trong trường hợp một bên muốn rút tiền thay cho người còn lại.

2. Sổ tiết kiệm có đứng tên 2 người được không?

Có, sổ tiết kiệm hoàn toàn có thể đứng tên 2 người – nhưng còn phụ thuộc vào quy định cụ thể của từng ngân hàng.

Theo quy định pháp luật

Pháp luật Việt Nam không cấm việc hai người cùng đứng tên một sổ tiết kiệm. Điều này được hiểu như một dạng đồng sở hữu tài sản, căn cứ theo Bộ luật Dân sự 2015. Theo Khoản 3, Khoản 4 Điều 6 của Quyết định số 1160/2004/QĐ-NHNN được ban hành bởi Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam: “Chủ sở hữu sổ tiết kiệm là người đứng tên trên sổ tiết kiệm, còn trong trường hợp đồng sở hữu sổ tiết kiệm là có từ 2 cá nhân trở lên cùng đứng tên trên sổ tiết kiệm.”

Việc hai người cùng gửi tiền và đứng tên trên một sổ sẽ được hiểu là đồng chủ sở hữu. Có quyền như nhau trong việc kiểm soát, rút tiền hoặc tất toán sổ, tùy theo thỏa thuận đã lập với ngân hàng.

Trên thực tế:

• Một số ngân hàng như Vietcombank, BIDV, Agribank, ACB… có hỗ trợ hình thức gửi tiết kiệm đứng tên 2 người. Nhưng yêu cầu cả hai người cùng có mặt khi mở sổ và cung cấp giấy tờ tùy thân hợp lệ.
• Việc rút tiền từ sổ tiết kiệm đứng tên 2 người thường cần:
  • Cả hai người cùng ký khi rút tiền, hoặc
  • Có giấy ủy quyền hợp lệ nếu một người vắng mặt.

Lưu ý quan trọng

• Không phải ngân hàng nào cũng hỗ trợ mở sổ tiết kiệm đứng tên 2 người.
• Các quy định liên quan đến quyền rút tiền, thừa kế, hoặc giải quyết tranh chấp cũng phải được thỏa thuận rõ ràng ngay từ đầu.
• Trong trường hợp không có văn bản rõ ràng, có thể phát sinh tranh chấp pháp lý nếu một người mất hoặc có mâu thuẫn.

>>> Tìm hiểu các hình thức gửi tiết kiệm hiện nay để lựa chọn cách gửi tiền phù hợp với bạn nhất!

3. Quy định với sổ tiết kiệm đứng tên 2 người

3.1 Các ngân hàng nào cho phép gửi tiết kiệm đứng tên 2 người?

Dưới đây là một số ngân hàng tiêu biểu cho phép sổ tiết kiệm 2 người đứng tên:

• Vietcombank: Cho phép mở sổ tiết kiệm đồng chủ sở hữu với quy định rõ về quyền rút tiền và thừa kế.
• BIDV: Hỗ trợ đứng tên chung, yêu cầu xác lập thỏa thuận rõ ràng về người rút tiền.
• Agribank: Chấp nhận hình thức sổ tiết kiệm đứng tên 2 người người với sự đồng thuận đầy đủ từ cả hai bên.
• ACB: Có chính sách linh hoạt trong đồng sở hữu, đặc biệt phù hợp với gia đình hoặc vợ chồng.
• TPBank, Sacombank, Techcombank: Một số chi nhánh hỗ trợ, nhưng còn tùy trường hợp cụ thể và chính sách nội bộ từng thời kỳ.

👉 Lưu ý: Không phải ngân hàng nào cũng công khai chính sách này trên website. Do đó, người dùng nên gọi tổng đài hoặc đến trực tiếp phòng giao dịch để hỏi rõ.

3.2 Cần những giấy tờ gì để mở mở sổ tiết kiệm đứng tên 2 người?

Để mở sổ tiết kiệm đứng tên 2 người, cả hai cá nhân cần chuẩn bị:

• CMND/CCCD hoặc hộ chiếu còn hiệu lực của cả hai người.
• Tờ khai gửi tiền tiết kiệm theo mẫu ngân hàng.
• Văn bản thỏa thuận đồng sở hữu (nội dung: tỷ lệ sở hữu, quy định rút tiền, thừa kế…).
• Giấy ủy quyền (nếu có): Trường hợp chỉ một người đến rút tiền sau này.
• Số tiền gửi tối thiểu theo quy định của ngân hàng (tùy từng kỳ hạn và sản phẩm).

Một số ngân hàng có thể yêu cầu bằng chứng mối quan hệ như: giấy đăng ký kết hôn, giấy khai sinh (trong trường hợp là cha mẹ – con cái).

3.3 Quy định khi một người mất hoặc có tranh chấp

Đây là một trong những điểm quan trọng và nhạy cảm nhất khi mở sổ đứng tên 2 người.

🔹 Trường hợp một người qua đời:

• Sổ tiết kiệm sẽ được xử lý theo quy định về tài sản đồng sở hữu và thừa kế.
• Nếu có văn bản thỏa thuận rõ từ trước (về quyền rút tiền hoặc chuyển nhượng phần sở hữu), người còn lại có thể rút phần tiền mình được hưởng.
• Nếu không có thỏa thuận rõ ràng, ngân hàng sẽ tạm phong tỏa sổ và chờ giải quyết qua tòa án hoặc di chúc hợp lệ.

🔹 Trường hợp tranh chấp giữa 2 người:

• Ngân hàng không giải quyết rút tiền cho đến khi có văn bản thống nhất từ cả hai hoặc phán quyết của cơ quan có thẩm quyền.
• Nếu một người yêu cầu rút toàn bộ tiền mà không có sự đồng thuận hoặc ủy quyền, ngân hàng sẽ từ chối.

3.4 Quy định khi rút tiền sổ tiết kiệm đứng tên 2 người

Việc rút tiền phụ thuộc vào thỏa thuận khi mở sổ:

• Cả hai người cùng ký khi rút tiền hoặc tất toán.
• Một người rút thay nếu có giấy ủy quyền hợp lệ được xác lập tại ngân hàng.
• Một số ngân hàng cho phép xác định trước quyền rút tiền, ví dụ: một người là “người đại diện rút tiền” trong mọi trường hợp.

Trong tình huống khẩn cấp hoặc đặc biệt (mất liên lạc, người kia mất năng lực hành vi…), người còn lại cần làm việc với ngân hàng kèm giấy tờ chứng minh để xử lý theo quy định pháp luật.

3.5 Quy định về tiền lãi sổ tiết kiệm 2 người đứng tên

Hiện nay, các ngân hàng không có quy định cụ thể về cách phân chia tiền lãi gsổ tiết kiệm đứng tên 2 người. Việc chia lãi sẽ do các chủ sở hữu tự thỏa thuận với nhau. Ngân hàng chỉ có trách nhiệm xử lý các vấn đề liên quan đến sổ tiết kiệm và chi trả toàn bộ số tiền gốc cùng lãi suất tích lũy khi đến kỳ đáo hạn, theo đúng thông tin đã được xác lập trên sổ.

4. Làm sao để mở sổ tiết kiệm 2 người đứng tên?

4.1 Các bước mở sổ tại ngân hàng

Quy trình mở sổ tiết kiệm đứng tên 2 người khá đơn giản, tuy nhiên cần đảm bảo cả hai cá nhân đều cùng tham gia ngay từ đầu. Cụ thể, các bước thực hiện như sau:

1. Chuẩn bị giấy tờ cần thiết:
   • CMND/CCCD hoặc hộ chiếu còn hiệu lực của cả hai người.
   • Mẫu thỏa thuận đồng sở hữu hoặc đơn yêu cầu mở sổ tiết kiệm đứng tên 2 người (theo mẫu của ngân hàng).
   • Số tiền muốn gửi tiết kiệm tối thiểu theo quy định.
2. Cùng đến ngân hàng:
   • Cả hai người cần có mặt tại quầy giao dịch để làm thủ tục đồng thời.
   • Nhân viên ngân hàng sẽ kiểm tra thông tin cá nhân và xác nhận đồng thuận.
3. Ký hợp đồng gửi tiết kiệm đồng sở hữu:
   • Hai bên ký xác nhận các điều khoản như: tỷ lệ sở hữu, người đại diện rút tiền (nếu có), hình thức nhận lãi, kỳ hạn, lãi suất.
4. Nhận sổ tiết kiệm hoặc giấy chứng nhận:
   • Ngân hàng cấp sổ tiết kiệm hoặc bản xác nhận tiền gửi có thông tin của cả hai người đồng sở hữu.

4.2 Chọn loại kỳ hạn, hình thức lãi suất phù hợp

Khi gửi tiết kiệm đứng tên 2 người, hai bên cần thống nhất lựa chọn loại kỳ hạn và lãi suất sao cho phù hợp với mục tiêu tài chính chung:

• Kỳ hạn gửi phổ biến: 1 tháng, 3 tháng, 6 tháng, 12 tháng, 24 tháng.
• Hình thức lãi suất:
  • Lãi cố định: Không thay đổi trong suốt kỳ hạn.
  • Lãi thả nổi: Điều chỉnh theo biến động thị trường.
  • Lãi trả trước / trả định kỳ / trả cuối kỳ: Tùy theo nhu cầu sử dụng tiền của hai bên.

📌 Gợi ý: Nếu mục tiêu là tiết kiệm lâu dài (trên 6 tháng), nên chọn lãi suất cố định để đảm bảo an toàn và ổn định.

4.3 Những lưu ý khi đồng thuận người rút tiền

Một trong những điểm quan trọng nhất khi mở sổ tiết kiệm đứng tên 2 người là cần xác định rõ quyền rút tiền. Cụ thể:

• Cùng rút tiền: Cả hai người phải ký vào lệnh rút tại ngân hàng mỗi lần thực hiện giao dịch.
• Một người được rút thay: Cần có văn bản ủy quyền hợp lệ, được ngân hàng chấp nhận ngay từ thời điểm mở sổ.
• Thiết lập đại diện rút tiền: Một số ngân hàng cho phép chọn một trong hai người làm “người đại diện rút tiền” cố định, nhưng vẫn cần xác nhận qua thỏa thuận hoặc mẫu đăng ký riêng.

⚠️ Quan trọng: Nếu không có quy định cụ thể từ đầu, ngân hàng sẽ yêu cầu cả hai bên cùng đến khi rút hoặc tất toán sổ – điều này có thể gây bất tiện về sau.

5. So sánh: Sổ đứng tên 1 người và 2 người

Bảng So Sánh: Sổ Tiết Kiệm Cá Nhân vs Đồng Sở Hữu

6. Câu hỏi thường gặp về sổ tiết kiệm đứng tên 2 người

6.1 Có thể đứng tên 2 người trên sổ tiết kiệm online không?

Hiện tại đa số ngân hàng chỉ hỗ trợ sổ online cho cá nhân. Một số ngân hàng có thể hỗ trợ đăng ký đồng sở hữu, nhưng người dùng vẫn cần đến quầy giao dịch để hoàn tất hồ sơ xác thực. Hình thức sổ tiết kiệm đồng sở hữu chủ yếu vẫn thực hiện qua kênh truyền thống (offline).

6.2 Nếu một người bị mất năng lực hành vi dân sự thì sao?

Trong trường hợp một trong hai người bị mất năng lực hành vi dân sự (do bệnh tật, tai nạn…), người còn lại không thể tự ý rút tiền hoặc thực hiện giao dịch nếu không có quyết định ủy quyền hợp pháp từ tòa án hoặc người giám hộ hợp pháp được chỉ định. Ngân hàng sẽ căn cứ theo pháp luật để xử lý.

6.3 Sổ tiết kiệm đứng tên 2 người có dùng làm tài sản bảo đảm vay vốn được không?

Có thể, tuy nhiên cần sự đồng thuận và ký tên của cả hai người đứng tên sổ khi thực hiện hợp đồng vay. Ngoài ra, ngân hàng sẽ yêu cầu cung cấp thêm hồ sơ chứng minh mối quan hệ và mục đích sử dụng khoản vay để đảm bảo tính minh bạch và an toàn trong xử lý tài sản đảm bảo.

Lời kết

Việc mở sổ tiết kiệm đứng tên 2 người có thể mang lại sự an tâm, minh bạch và hỗ trợ lẫn nhau trong quản lý tài chính – đặc biệt với các cặp đôi hoặc người thân trong gia đình. Tuy nhiên, đi cùng với lợi ích là những quy định, ràng buộc pháp lý mà bạn cần hiểu rõ trước khi bắt đầu.

Nếu bạn đang cân nhắc lựa chọn hình thức gửi tiết kiệm này, đừng ngần ngại tìm hiểu kỹ chính sách ngân hàng, làm rõ thoả thuận giữa hai bên và ưu tiên sự minh bạch ngay từ đầu.