20+ món ăn ngày Tết tại Việt Nam độc đáo và dễ làm từ Bắc vào Nam

Ngày Tết là dịp để sum họp bên gia đình và thưởng thức những món ăn ngày Tết ngon miệng với gia đình và bạn bè. Bạn có biết rằng, mỗi món ngon ngày Tết không chỉ mang đến hương vị thơm ngon mà còn thể hiện nét văn hóa và ý nghĩa của người Việt?

Trong bài viết này, Rabbit Care sẽ giới thiệu cho bạn những món ăn truyền thống Việt Nam ngày Tết đặc trưng của 3 miền Bắc – Trung – Nam, cách làm và nguồn gốc của chúng. Hãy cùng Rabbit Care khám phá nhé!

Nét đặc trưng trong các món ăn ngày Tết của 3 miền Bắc – Trung – Nam

Hòa chung trong không khí sắp đến Tết Nguyên Đán, việc chuẩn bị những món ăn ngày Tết để chiêu đãi gia đình và bạn bè là một điều không thể thiếu. Ngoài chuẩn bị mâm cỗ ngày Tết và những món ăn truyền thống Việt Nam, thì việc hiểu văn hóa ẩm thực ngày Tết của 3 miền là điều vô cùng thú vị bởi mỗi vùng miền đều có những món ăn mang đậm dấu ấn văn hóa và ý nghĩa riêng.

Món ăn Tết Miền Bắc

Các món ăn ngày Tết miền Bắc thường có sự kết hợp giữa vị béo ngậy của thịt mỡ, mùi thơm của nếp cái và vị chua thanh của dưa hành. Một số món ngon ngày Tết tiêu biểu của miền Bắc là:

• Bánh chưng: Bánh chưng không chỉ là món ngon ngày Tết miền Bắc mà còn là món ăn truyền thống Việt Nam. Bánh chưng tượng trưng cho đất, phần lá xanh và nhân bánh tượng trưng cho tình yêu thương của cha mẹ đùm bọc, yêu thương con cái.
• Thịt đông: Thịt đông là món ăn truyền thống và độc đáo của người miền Bắc.
• Giò thủ: Giò thủ là món bắt buộc phải có trên bàn thờ tổ tiên hay trong mâm cỗ món ăn ngày Tết. Giò thủ có ý nghĩa “trong ấm ngoài êm, phúc lộc đầy nhà”.

Món ăn Tết Miền Trung

Các món ăn ngày Tết của miền Trung thường có sự pha trộn giữa vị cay, mặn, chua và ngọt, tạo nên một hương vị đậm đà và đặc sắc. Một số món ngon ngày tết tiêu biểu của miền Trung là:

• Bánh tét: Bánh tét là món ăn không thể thiếu trong ngày Tết của người miền Trung.
• Nem chua: Nem chua là món ăn ngon và độc đáo của món ăn ngày tết miền Trung. Nem chua có vị chua nhẹ, cay cay, ngọt ngọt, ăn kèm với rau sống, bánh tráng, mắm tôm hoặc nước mắm.

Món ăn Tết Miền Nam

Các món ăn ngày Tết miền Nam thường có sự đa dạng và phong phú, với nhiều màu sắc và hương vị. Một số món ngon ngày Tết tiêu biểu của miền Nam là:

• Bánh tét lá cẩm: Bánh tét lá cẩm là món ăn độc đáo và đẹp mắt của người miền Nam. Bánh tét lá cẩm có màu tím hồng lãng mạn, vị ngọt dịu của gạo nếp, béo ngậy của thịt heo và dừa.
• Củ kiệu ngâm: Củ kiệu ngâm là món ăn chua giòn, thanh mát, rất được yêu thích của người miền Nam. Củ kiệu ngâm có vị chua chua, ngọt ngọt, cay cay, ăn kèm với các món khô như giò, chả, nem, thịt kho.

Gợi ý về những món ngon ngày tết của 3 miền

Món ăn ngày Tết miền Bắc

Với những nét đặc trung từ các món ăn ngày Tết miền Bắc, dưới đây là một số gợi ý về các món ngon ngày Tết mà bạn có thể chuẩn bị nếu ở miền Bắc:

Khai vị

Bạn có thể chọn những món ăn nhẹ nhàng, thanh đạm như dưa hành, giò thủ, thịt đông, nem rán, nộm miền Bắc, hành cuốn tôm thịt, … Đây là những món ăn ngày Tết miền Bắc có vị chua, cay, mặn, ngọt hài hòa, giúp kích thích vị giác và tiêu hóa tốt hơn.

Món chính

Chọn những món ăn ngày Tết đậm đà, béo ngậy như bánh chưng, bánh dày, xôi gấc, gà luộc, canh măng, miến măng gà, măng khô hầm chân giò, thịt bò kho, chả ngô chiên xù, chả gà lá lốt, … Đây là những món ăn truyền thống Việt Nam, mang nhiều ý nghĩa văn hóa và tinh thần của người miền Bắc.

>>>Tham khảo các món ngon từ thịt lợn mà bạn có thể nấu trong cả dịp Tết hoặc trong bữa cơm hằng ngày!

Tráng miệng

Bạn có thể chọn những món ăn ngọt ngào, thanh mát như chè kho, mứt Tết, ô mai, hồng khô, trái cây, … Đây là những món ngon ngày Tết giúp thanh lọc cơ thể, bổ sung vitamin và khoáng chất, tạo cảm giác dễ chịu và thư giãn.

Món ăn ngày Tết miền Trung

Đến với miền Trung, bạn có thể tham khảo các món ngon ngày Tết sau đây:

Khai vị

• Bánh tét: Đây là món bánh truyền thống của người Việt Nam, được làm từ gạo nếp, đậu xanh, thịt lợn và lá chuối. Bánh tét có hình dạng tròn dài, được gói bằng lá chuối và luộc chín. Bánh tét có thể ăn ngay hoặc chiên, rán để giòn. Bánh tét thường được ăn kèm với dưa món, tôm chua hoặc thịt ngâm mắm.
• Tôm chua: Đây là món ăn ngày Tết đặc trưng của xứ Thanh, được làm từ tôm tươi, muối, đường, ớt, tỏi, gừng và lá chanh. Tôm chua được ướp và ngâm trong nước mắm, để cho tôm chín và có màu đỏ tươi. Tôm chua có vị chua, cay, mặn, thơm, ăn kèm với bánh tráng hoặc bánh đa.
• Nem chua: Đây là món ăn ngày Tết quen thuộc của người Thanh Hóa, được làm từ thịt lợn, thính gạo, men lá chuối, ổi, sung và gia vị. Thịt lợn được giã nhuyễn, trộn với thính gạo và men, sau đó gói bằng lá chuối và để ủ cho chín. Nem chua có vị thơm, chua, cay, ngọt, ăn kèm với tương ớt hoặc mắm tôm.

Món chính

• Bò kho mật mía: Đây là một đặc sản của xứ Nghệ, được làm từ thịt bò, mật mía, gừng, quế, hồi và các gia vị khác. Thịt bò được tẩm ướp kĩ, sau đó kho chậm với mật mía và nước dừa cho đến khi thịt mềm và ngấm đều. Bò kho mật mía có màu vàng nâu, vị ngọt, mặn, cay, đắng hài hòa. Món này thường được ăn kèm với xôi, bánh chưng hoặc cơm nóng.
• Thịt heo ngâm mắm: Đây là món ăn ngày Tết dân dã nhưng đậm tình quê hương của người miền Trung. Thịt heo được chọn những phần ngon nhất, sơ chế sạch sẽ, rồi ngâm với nước mắm, dấm, đường, ớt, tỏi và rau củ. Thịt heo ngâm mắm có màu nâu đỏ, vị chua, cay, mặn, thơm, giòn. Món này thường được ăn kèm với bánh chưng, bánh tét, xôi hoặc bánh tráng.
• Canh khổ qua nhồi thịt: Đây là món canh thanh mát, bổ dưỡng, giúp tiêu hóa tốt. Khổ qua được tách hạt, nhồi với thịt lợn, nấm, hành, tiêu và các gia vị. Sau đó, khổ qua được cho vào nồi nước sôi, nêm nếm vừa ăn. Canh khổ qua nhồi thịt có vị ngọt thanh của nước dùng, đậm đà của thịt, chua nhẹ của khổ qua. Món này thường được dùng làm món canh chính trong món ăn ngày Tết.

Tráng miệng

• Bánh thuẩn: Đây là món bánh truyền thống của người Huế, được làm từ bột gạo, đường, men và nước cốt dừa. Bánh thuẩn có vị ngọt, béo, thơm của nước cốt dừa, ăn nóng hoặc lạnh đều ngon.
• Mứt gừng: Đây là món mứt truyền thống của người miền Trung trong ngày tết, được làm từ gừng tươi, đường, nước cốt chanh và màu thực phẩm. Gừng được gọt vỏ, cắt lát mỏng, ngâm với nước cốt chanh để giảm vị cay. Sau đó, gừng được luộc với đường và màu thực phẩm cho đến khi ngậm đều và khô. Mứt gừng có màu vàng sáng, vị ngọt, cay, chua, thơm, giúp ấm bụng, tiêu hóa tốt.
• Chè trôi nước, bánh ngào: Đây là món chè ngon, mát, được nhiều người yêu thích. Chè trôi nước, bánh ngào được làm từ bột gạo nếp, đường, mè, dừa và đậu xanh. Nước chè được nấu từ nước cốt dừa, đường và mè rang. Chè trôi nước, bánh ngào có vị ngọt, béo, thơm, ăn kèm với đá lạnh hoặc nóng.

Các món ăn ngày Tết miền Nam

Đến với các gợi ý món ăn ngày tết miền Nam, dưới đây sẽ là những món ăn vừa lạ vừa quen và chắc chắn các bạn đều đã nghe và thử qua:

Khai vị

• Gỏi củ hủ dừa: Món gỏi này được làm từ củ hủ dừa, tôm, thịt heo, rau răm, hành lá, đậu phộng rang và nước mắm pha chua ngọt. Cách làm khá đơn giản, chỉ cần thái nhỏ củ hủ dừa, luộc chín tôm và thịt heo, xé nhỏ rau răm và hành lá, trộn đều với nước mắm và rắc đậu phộng lên trên. Món gỏi có vị giòn, ngọt, chua, mặn hài hòa, rất thích hợp để khai vị.
• Gỏi ngó sen tôm thịt: Ngó sen là một loại rau có vị giòn, thanh mát, có tác dụng thanh nhiệt, giải độc. Để làm món gỏi này, bạn cần chuẩn bị ngó sen, tôm, thịt heo, rau răm, hành lá, đậu phộng, nước mắm, đường, chanh, tỏi, ớt. Món gỏi có vị giòn của ngó sen, ngọt của tôm, thịt, chua cay của nước mắm, rất hấp dẫn.

Món chính

• Thịt kho nước dừa: Đây là món ăn truyền thống Việt Nam, không thể thiếu trong mâm cỗ món ăn ngày Tết của người miền Nam. Thịt kho nước dừa được làm từ thịt ba chỉ, trứng vịt, nước dừa, nước mắm, đường, hành, tỏi, tiêu. Món thịt kho có vị béo ngậy của nước dừa, ngọt thơm của thịt, đậm đà của nước mắm, rất hợp với cơm trắng.
• Gà luộc: Gà luộc là món ăn ngày Tết đơn giản nhưng rất ngon và bổ dưỡng. Món gà luộc có vị ngọt tự nhiên của thịt gà, thơm của hành, gừng, lá chanh, rất ngon khi ăn cùng nước mắm pha chua ngọt, ớt băm.
• Lạp xưởng: Lạp xưởng là một loại giò lụa được làm từ thịt heo, mỡ heo, gia vị, rượu trắng. Lạp xưởng có vị ngọt, béo, thơm, rất hấp dẫn. Món lạp xưởng có thể ăn sống hoặc xào, nướng, luộc, rất ngon khi ăn cùng cơm, bánh mì, bánh tét.

Tráng miệng

• Mứt dừa: Đây là một loại mứt Tết truyền thống, được làm từ dừa tươi, đường, vôi. Mứt dừa có vị ngọt, béo, thơm, giòn, rất ngon khi ăn cùng trà đắng hoặc cà phê sữa. Mứt dừa cũng là một loại mứt tết truyền thống, mang nhiều ý nghĩa phúc lộc và may mắn.
• Mứt gừng: Đây là món mứt độc đáo và hấp dẫn của món ngon ngày Tết miền Nam, được làm từ gừng tươi, đường, nước cốt chanh và màu thực phẩm. Mứt gừng có màu vàng sáng, vị ngọt, cay, chua, thơm, giúp ấm bụng, tiêu hóa tốt.
• Chè trôi nước, bánh ngào: Đây là món chè ngon, mát, được nhiều người yêu thích cho món ăn ngày Tết miền Nam. Chè trôi nước, bánh ngào được làm từ bột gạo nếp, đường, mè, dừa và đậu xanh. Bột gạo nếp được nhào thành những viên tròn nhỏ, nhồi với đậu xanh hoặc đường, sau đó luộc chín trong nước sôi. Nước chè được nấu từ nước cốt dừa, đường và mè rang. Chè trôi nước, bánh ngào có vị ngọt, béo, thơm, ăn kèm với đá lạnh hoặc nóng.

Những điều cấm kỵ khi chuẩn bị món ăn năm mới Việt Nam

Biết thêm những điều cần lưu ý khi chuẩn bị mâm cỗ hay các món ăn ngày Tết là một việc quan trọng, những ngày Tết là những ngày đầu tiên của năm mới nên việc ăn uống cũng rất đáng chú ý và nó liên quan đến sức khỏe, văn hóa và tâm linh của người Việt. Dưới đây là một số điều cấm kỵ mà bạn nên biết và tránh khi nấu món ăn ngày Tết nhé!

Không ăn thịt vịt, cá mè, thịt chó

Theo quan niệm dân gian, những món ăn ngày Tết này không tốt cho năm mới, vì chúng có thể mang lại sự lùi bước, lạc lối, đau khổ hoặc bất hòa cho gia đình. Thịt vịt được cho là có tính lạnh, ăn vào sẽ làm cho cơ thể yếu ớt, dễ mắc bệnh. Cá mè là loại cá không có xương, ăn vào sẽ làm cho người ta mất chí tiến thủ, không có sự cố gắng và nỗ lực. Thịt chó là loại thịt có tính nóng, ăn vào sẽ làm cho người ta nóng nảy, dễ gây mất hòa khí và xung đột.

Không ăn tôm

Một số vùng miền Nam, người ta kiêng ăn tôm vào ngày Tết. Vì tôm có thói quen đi lùi, ăn vào sẽ làm cho công việc sang năm không tiến tới mà chỉ lùi lại. Tuy nhiên, một số vùng miền Bắc, người ta lại ưa thích ăn tôm như là món ngon ngày Tết, vì tôm có màu đỏ rực rỡ, tượng trưng cho sự may mắn, phát tài.

Không ăn những món ăn ngày Tết có màu đen, trắng

Những màu sắc này thường gợi nhớ đến sự tang tóc, buồn bã, u tối. Nếu ăn vào ngày Tết, sẽ làm cho năm mới không có niềm vui, hạnh phúc mà chỉ có sự mất mát, đau khổ. Những món ăn ngày Tết có màu đen, trắng thường là những món ăn chay, như đậu đen, đậu trắng, bánh trôi, bánh chưng, bánh tét, … Người ta thường ăn những món này vào ngày Rằm tháng Giêng, tức ngày Tết Hàn Thực, để tưởng nhớ đến tổ tiên và cầu mong cho họ an nghỉ.