Tìm hiểu “người bảo lãnh vay vốn” là gì? Rủi ro ra sao?

Bảo lãnh là bảo đảm cho việc hoàn trả các khoản vay nợ khác nhau khi con nợ không có khả năng trả nợ do phá sản hoặc trốn nợ. Người bảo lãnh phải thay mặt người mắc nợ chịu trách nhiệm về toàn bộ khoản nợ. Người bảo lãnh vay vốn có thể vừa là người bảo lãnh vừa là người được bảo lãnh. Hoặc cũng có thể là mang tài sản làm tài sản thế chấp khi mà người mắc nợ không có khả năng trả nợ. Và nếu ngân hàng thấy con nợ không có khả năng trả nợ, ngân hàng sẽ thu giữ ngay tài sản mà bạn cầm cố để thế chấp, họ có quyền được bán và đưa ra thị trường thay vì trả hết nợ.

Hợp đồng bảo lãnh vay vốn là hợp đồng trong đó người bảo lãnh lập hợp đồng bằng văn bản với chủ nợ. Khi chủ nợ không thể thu được tiền từ con nợ thì người phải trả nợ thay cho người mắc nợ là người bảo lãnh vay vốn. Một yếu tố quan trọng nữa để hợp đồng bảo lãnh được hoàn thiện thì cần phải có chữ ký của người bảo lãnh.

Hợp đồng bảo lãnh vay vốn được coi là một điều nữa rất quan trọng, đặc biệt là đối với các chủ nợ. Bởi vì nó là thứ mà các chủ nợ sẽ sử dụng như một lời hứa trả nợ, và hơn thế nữa, nếu xảy ra tình trạng vỡ nợ và không có khoản trả nợ thực tế nào xảy ra. Hợp đồng này sẽ giúp chủ nợ khởi kiện để thu hồi khoản tiền vay hoặc số tiền mà con nợ đã vay theo quy định của pháp luật.

Như chúng tôi đã đề cập trước đó, hợp đồng bảo lãnh phải có chữ ký của người bảo lãnh trên văn bản. Nếu không, bản thân chủ nợ sẽ không thể đòi lại số tiền đã vay từ phía con nợ và người bảo lãnh hợp pháp.

Người bảo lãnh vay vốn là người dùng uy tín, trách nhiệm và lời cam kết của chính mình để xác nhận việc trả nợ của người đi vay. Trường hợp người đi vay không có khả năng trả khoản nợ phát sinh, Nghĩa vụ của người bảo lãnh là thay mặt người đi vay trả khoản nợ này.

Từ người bảo lãnh vay vốn có thể là nhiều loại hợp đồng chứ không chỉ riêng hợp đồng cho vay. Nhưng nó có thể là bất kỳ hợp đồng nào như hợp đồng cho thuê, hợp đồng mua bán. Nhưng thường được sử dụng nhiều nhất trong hợp đồng cho vay hoặc đăng ký vay dưới nhiều hình thức khác nhau.

Đối với các khoản vay thường yêu cầu đứng tên người bảo lãnh vay vốn. Nó thường là một khoản vay yêu cầu một số tiền lớn. Hợp đồng đó được dùng để ngân hàng hoặc tổ chức tài chính có thể tin tưởng như bản cam kết cho vay mua nhà, cho vay kinh doanh, cho vay hợp nhất nợ thẻ tín dụng hoặc các khoản vay khác có thể có giá trị khoản vay lên đến hàng triệu đồng, v.v.

Tuy nhiên, ngân hàng hoặc công ty tài chính cho vay sẽ không đưa tài sản của người bảo lãnh tiền vay vào quá trình xem xét hồ sơ vay của người vay thực sự. Nếu người đi vay trông chờ vào uy tín tín dụng của người bảo lãnh khoản vay thì điều đó có thể không hiệu quả. Vì tổ chức tài chính vẫn sẽ căn cứ tính toán chủ yếu vào điều kiện tài chính của người đi vay.

Không phải ai cũng có thể trở thành người bảo lãnh vay vốn cho con nợ. Các tổ chức tài chính, ngân hàng lớn, nhỏ đến uy tín đều phải tiến hành phân tích chi tiết về trình độ tài chính của mình. Cho đến khi nhiều quy định khác nhau được ban hành như sàng lọc sơ bộ, chỉ để lại những người bảo lãnh vay vốn thật sự tốt, có khả năng trả nợ cho các chủ nợ trong trường hợp xấu nhất là vỡ nợ. Ngoài ra, sẽ có nhiều tiêu chí khác nhau có thể tóm tắt lại để mọi người hiểu hoặc để những người muốn trở thành người bảo lãnh vay vốn thì cần tìm hiểu và chuẩn bị trước.

• Từ 20 tuổi trở lên
• Có thu nhập nghề nghiệp ổn định
• Có địa chỉ rõ ràng để liên lạc
• Không có lịch sử tài chính xấu và không nằm trong danh sách đen của văn phòng tín dụng.
  
  Người có đủ khả năng sẽ đóng vai trò là người bảo lãnh vay vốn. Đó có thể là từ bạn bè, người thân, anh chị em của bạn. Nhưng phải có bằng cấp như đã nêu ở trên và đã có một thỏa thuận trước đó rằng thay vào đó bạn sẽ chịu trách nhiệm về khoản nợ nếu trường hợp người được bảo lãnh không thể tự mình trả được nợ.

Điều này là công bằng và được coi là để bảo vệ người bảo lãnh vay vốn khỏi nhiều trường hợp xảy ra như là khi con nợ không trả được nợ hoặc không trả được nợ. Điều này gây thiệt hại cho cả chính người bảo lãnh, người phải tìm cách mang tiền hoặc nhiều tài sản khác nhau đến trả thay cho chủ nợ hoặc các tổ chức tài chính khác cung cấp khoản vay, có thể bạn sẽ mất số tiền đó mà không được trả về, trong đó theo Bộ luật Dân sự 2015 thì :

• Phạm vi bảo lãnh theo khoản 1 Điều 335 và Điều 336:
  
  "Bên bảo lãnh có thể cam kết bảo lãnh một phần hoặc toàn bộ nghĩa vụ cho bên được bảo lãnh."
  
  "Nghĩa vụ bảo lãnh bao gồm cả tiền lãi trên nợ gốc, tiền phạt, tiền bồi thường thiệt hại, lãi trên số tiền chậm trả, trừ trường hợp có thỏa thuận khác."
  
  "Các bên có thể thỏa thuận sử dụng biện pháp bảo đảm bằng tài sản để bảo đảm thực hiện nghĩa vụ bảo lãnh."
  
  "Trường hợp nghĩa vụ được bảo lãnh là nghĩa vụ phát sinh trong tương lai thì phạm vi bảo lãnh không bao gồm nghĩa vụ phát sinh sau khi người bảo lãnh chết hoặc pháp nhân bảo lãnh chấm dứt tồn tại."
  
  
• Bảo lãnh người khác vay vốn có phải trả nợ thay không? Theo Điều 342 quy định về trách nhiệm dân sự của bên bảo lãnh như sau:
  
  "Trường hợp bên được bảo lãnh không thực hiện hoặc thực hiện không đúng nghĩa vụ thì bên bảo lãnh phải thực hiện nghĩa vụ đó."
  
  "Trường hợp bên bảo lãnh không thực hiện đúng nghĩa vụ bảo lãnh thì bên nhận bảo lãnh có quyền yêu cầu bên bảo lãnh thanh toán giá trị nghĩa vụ vi phạm và bồi thường thiệt hại."
  
  
• Từ các quy định trên, bên bảo lãnh sẽ có nghĩa vụ trả nợ thay cho bên được bảo lãnh nếu thuộc các trường hợp sau
  
  "Trường hợp có thỏa thuận về việc bên bảo lãnh phải thực hiện nghĩa vụ thay cho bên được bảo lãnh trong trường hợp bên được bảo lãnh không có khả năng thực hiện nghĩa vụ."
  
  "Trường hợp bên được bảo lãnh không thực hiện hoặc thực hiện không đúng nghĩa vụ."
  
  Đối với những người vay vốn, đảm bảo hợp đồng phải ghi rõ mức nợ và mức độ trách nhiệm của người bảo lãnh tiền vay. Chỉ có khoản nợ theo hợp đồng quy định người bảo lãnh sẽ phải chịu trách nhiệm bao nhiêu. Theo khoản 2 Điều 21 Thông tư 07/2015/TT-NHNN về thời hạn thực hiện bảo lãnh là chậm nhất sau 5 ngày làm việc kể từ ngày bên bảo lãnh nhận được văn bản yêu cầu thực hiện nghĩa vụ bảo lãnh hợp lệ.
  
  Vì vậy, trước khi ký bảo lãnh cho bất cứ ai, bạn nên thỏa thuận với người mắc nợ để đặt ra mức trần nợ và ký hợp đồng bằng văn bản. Người bảo lãnh không còn chịu trách nhiệm về toàn bộ khoản nợ thay cho người mắc nợ về mọi mặt, điều này có nghĩa là người bảo lãnh sẽ chỉ chịu trách nhiệm trả nợ thay cho mình và không chịu trách nhiệm về lãi suất
  
  Chủ nợ phải thông báo cho người bảo lãnh vay vốn khi con nợ vỡ nợ trong vòng 60 ngày
  Hợp đồng cũng cấm các chủ nợ thu hồi ngay các khoản nợ của họ từ những người bảo lãnh khoản vay và người bảo lãnh Không phải chịu trách nhiệm về toàn bộ số nợ như con nợ về mọi mặt. Người bảo lãnh vay vốn Chỉ chịu trách nhiệm trả nợ về phần mình, không chịu trách nhiệm về lãi. Sau khi người bảo lãnh đã trả nợ thay cho người mắc nợ thì họ có thể thực hiện quyền khởi kiện con nợ để yêu cầu số tiền phải trả thay thế, bao gồm cả lãi suất và các thiệt hại khác nhưng chỉ có thể kiện đòi các khoản nợ đã trả thay thế
  
  Phải nêu rõ rằng người bảo lãnh sẽ được miễn trách nhiệm đối với khoản nợ trong một khoảng thời gian nhất định
  Khi bạn vay tiền, bạn có thể xin chủ nợ cho bạn thêm thời gian để trả nợ. Điều này có nghĩa là bạn sẽ trả nợ chậm hơn hoặc thay đổi cách trả nợ. Nhưng bạn phải nhớ rằng, nếu bạn có người bảo lãnh cho bạn vay tiền, bạn phải xin ý kiến của họ trước. Nếu không, họ có thể từ chối bảo lãnh cho bạn.
  
  

Ví dụ: Anh A là người bảo lãnh vay vốn cho anh B. Nhưng anh B trốn nợ và không chịu trả, ngân hàng C cần báo trước cho bạn 60 ngày, nếu bạn quan tâm thì bạn đã có hợp đồng ký kết sẽ trả hết nợ. Anh A phải trả tiền tương ứng nhưng không chịu trách nhiệm về lãi của khoản nợ nói trên. Và Anh A có thể kiện người vay thực sự đã trốn nợ để lấy lại tài sản.

Khi bạn làm người bảo lãnh cho ai đó vay tiền, bạn sẽ phải chịu rủi ro rất lớn. Bạn không thể biết chắc người đó có trả nợ đúng hạn hay không, dù bạn có tin tưởng họ đến đâu. Tài chính của bạn sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng nếu người đó không trung thực hoặc không có khả năng thanh toán. Bạn có thể mất hết tiền và tài sản của mình.

Bạn phải nhớ rằng, khi bạn ký bảo lãnh, bạn đã đồng ý chịu trách nhiệm trả hết nợ cho người đó nếu họ không trả được. Vì vậy, bạn phải cân nhắc kỹ lưỡng trước khi quyết định bảo lãnh cho ai. Nếu bạn đã rơi vào tình trạng phải gánh nợ thay người khác, bạn nên tìm kiếm sự tư vấn của các chuyên gia hoặc luật sư. Họ có thể giúp bạn đàm phán với chủ nợ hoặc giải quyết vấn đề trước tòa.

Bạn đã biết rằng, ở Việt Nam, người bảo lãnh vay vốn sẽ được bảo vệ bởi luật pháp nếu người đi vay biến mất mà không trả nợ. Nhưng điều đó không có nghĩa là bạn sẽ không phải chịu trách nhiệm về khoản nợ đó. Dù bạn không phải là người sử dụng tiền vay, nhưng bạn vẫn có thể rơi vào cảnh nợ nần mà không hay biết. Vì vậy, bạn nên cẩn thận khi quyết định bảo lãnh cho ai. Bạn nên chọn những người đáng tin cậy và có khả năng trả nợ để giảm rủi ro.

Ngoài ra, bạn cũng nên tránh vay tiền ở những nguồn không chính thức, vì điều đó sẽ gây ra nhiều rắc rối hơn. Vay tiền ở những nguồn này không chỉ là vi phạm pháp luật, mà còn có thể đe dọa đến tính mạng của bạn. Những người cho vay tiền không chính thức có thể dùng những cách bạo lực để đòi nợ, hoặc lợi dụng thông tin cá nhân của bạn để làm những việc phi pháp. Ví dụ, họ có thể bán thông tin của bạn cho người khác, hoặc dùng tài khoản của bạn để buôn bán hàng hóa trái phép.

Nhưng nếu bạn thật sự cần làm người bảo lãnh vay vốn, bạn nên yêu cầu xem kỹ hợp đồng và kiểm tra giới hạn trả nợ. Điều này rất quan trọng để bạn biết rõ quyền và nghĩa vụ của mình. Nếu bạn là người đi vay tiêu dùng cá nhân, bạn cũng nên đọc kỹ hợp đồng và yêu cầu người bảo lãnh ký tên.