Chính sách tiền tệ là gì? Công cụ và vai trò với nền kinh tế

Tiền tệ - huyết mạch của nền kinh tế. Giống như con người cần máu để lưu thông, vận hành cơ thể, nền kinh tế cũng cần dòng chảy của tiền tệ để duy trì hoạt động và phát triển. Vì vậy, chính sách tiền tệ đóng vai trò như "trái tim" điều phối dòng chảy ấy, tác động trực tiếp đến lạm phát, tăng trưởng kinh tế, tỷ giá hối đoái, vay tiêu dùng cá nhân và cuộc sống của mỗi người.

Vậy chính sách tiền tệ là gì? Vai trò và ý nghĩa của nó đối với nền kinh tế nói chung là gì? Hãy cùng Rabbit Care khám phá "bí ẩn" của chính sách tiền tệ và trang bị cho bản thân những kiến thức cần thiết để thành công trong thị trường tài chính đầy biến động!

Chính sách tiền tệ là gì - Monetary policy - hay còn được gọi là chính sách lưu thông tiền tệ - là quá trình quản lý nguồn cung tiền và các công cụ từ các cơ quan quản lý tiền tệ ( thường là Ngân hàng Nhà Nước) để điều tiết cung cầu, lãi suất, giảm lạm phát, giảm phát, thương mại, tỷ lệ đối hoái và tín dụng… trong nền kinh tế.

Một số ví dụ để giải thích rõ về khái niệm chinh sách tiền tệ trong nền kinh tế như sau:

1. Ngân hàng Nhà nước tăng lãi suất:
   
   

Đây là một ví dụ về chính sách tiền tệ thắt chặt. Khi Ngân hàng Nhà nước tăng lãi suất, các ngân hàng thương mại sẽ tăng lãi suất khi vay tiền ngân hàng, khiến cho người dân và doanh nghiệp vay mượn ít hơn. Điều này sẽ làm giảm lượng tiền lưu thông trong nền kinh tế, giúp kiềm chế lạm phát.

2. Chính phủ giảm thuế:
   
   

Khi chính phủ giảm thuế, người dân sẽ có nhiều tiền hơn để tiêu dùng. Điều này có thể dẫn đến tăng lạm phát, khiến Ngân hàng Nhà nước phải tăng lãi suất để kiềm chế lạm phát.

3. Ngân hàng Nhà nước mua trái phiếu chính phủ:
   
   

Đây là một ví dụ về chính sách tiền tệ nới lỏng. Khi Ngân hàng Nhà nước mua trái phiếu chính phủ, họ sẽ bơm tiền vào nền kinh tế. Điều này sẽ làm tăng cung tiền, giúp giảm lãi suất và khuyến khích đầu tư và tiêu dùng.

Tóm lại, là người mới tìm hiểu rõ về chính sách tiền tệ là gì đối với nền kinh tế thì bạn chỉ cần nắm rõ rằng việc sử dụng chính sách tiền tệ hiệu quả có thể giúp ổn định kinh tế vĩ mô, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và nâng cao đời sống của người dân.

1. Ổn định và tăng trưởng nền kinh tế

Theo khái niệm về chính sách tiền tệ thì vai trò chính của nó là đóng vai trò quan trọng trong việc ổn định và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Các công cụ của chính sách tiền tệ như lãi suất và cung tiền có thể được sử dụng để:

Kích thích tăng trưởng: Khi nền kinh tế tăng trưởng chậm, Ngân hàng Nhà nước có thể giảm lãi suất và tăng cung tiền để khuyến khích đầu tư và tiêu dùng.

Kiềm chế lạm phát: Khi lạm phát cao, Ngân hàng Nhà nước có thể tăng lãi suất và giảm cung tiền để làm giảm nhu cầu và kiềm chế lạm phát.

2. Kiểm soát và giảm tỷ lệ thất nghiệp

Ổn định và giảm tỷ lệ thất nghiệp thông qua chính sách tiền tệ là gì? Thông qua việc tác động đến tăng trưởng kinh tế từ việc áp dụng chính sách tiền tệ tốt, nhu cầu lao động sẽ tăng lên, dẫn đến giảm tỷ lệ thất nghiệp.

3. Ổn định và kiểm soát giá cả thị trường bình ổn

Chính sách tiền tệ có thể giúp ổn định giá cả thị trường bằng cách kiểm soát lạm phát. Khi lạm phát được kiểm soát, giá cả thị trường sẽ ít biến động hơn, giúp người tiêu dùng dễ dàng dự đoán chi tiêu và doanh nghiệp dễ dàng lên kế hoạch sản xuất kinh doanh.

4. Giảm lạm phát

Ai cũng biết rằng lạm phát là hiện tượng không mong muốn vì khi đó giá cả hàng hóa và dịch vụ tăng liên tục trong một thời gian dài. Chính vì thế, việc đưa ra chính sách tiền tệ là một trong những công cụ quan trọng để kiềm chế lạm phát. Khi Ngân hàng Nhà nước sử dụng các công cụ của chính sách tiền tệ để giảm cung tiền và tăng lãi suất, lạm phát sẽ có xu hướng giảm.

5. Ổn định lãi suất

Lãi suất là chi phí mà người vay phải trả cho người cho vay. Nhiều người hiện nay vẫn quan tâm đến việc vay tín chấp ngân hàng lãi suất thấp, tuy nhiên, lãi suất thật sự biến động có thể ảnh hưởng đến hoạt động đầu tư và tiêu dùng của người dân và doanh nghiệp. Chính sách tiền tệ có thể giúp ổn định lãi suất bằng cách điều chỉnh cung tiền và lãi suất cơ bản.

6. Ổn định kinh tế thị trường tài chính và ngoại hối

Chính sách tiền tệ có thể giúp ổn định thị trường tài chính và ngoại hối bằng cách kiểm soát lạm phát, lãi suất và tỷ giá hối đoái như đã nói ở trên. Khi các yếu tố này được ổn định, thị trường tài chính và ngoại hối sẽ ít biến động hơn, giúp thu hút đầu tư và thúc đẩy kinh tế phát triển.

Theo thực trạng chính sách tiền tệ việt nam hiện nay, cách phân biệt các loại chính sách tiền tệ dựa trên mức độ tác động đến cung tiền và lãi suất trong nền kinh tế. Có hai loại chính sách tiền tệ chính là chính sách tiền tệ mở rộng và chính sách tiền tệ thắt chặt hay còn gọi là thu hẹp.

1. Chính sách tiền tệ mở rộng

Chính sách tiền tệ mở rộng là khi ngân hàng trung ương tăng cung tiền cho nền kinh tế, làm cho lãi suất giảm, thúc đẩy đầu tư và tiêu dùng, tạo việc làm và tăng trưởng kinh tế. Chính sách tiền tệ mở rộng được sử dụng khi nền kinh tế gặp khó khăn, nhằm kích thích tăng trưởng kinh tế. Các biện pháp của chính sách tiền tệ mở rộng bao gồm:

• Giảm lãi suất: Khi lãi suất giảm, doanh nghiệp sẽ có nhiều vốn hơn để đầu tư, người dân sẽ có nhiều tiền hơn để tiêu dùng, dẫn đến tăng trưởng kinh tế.
• Tăng cung tiền: Ngân hàng Nhà nước có thể tăng cung tiền bằng cách mua trái phiếu chính phủ, cho vay đối với các ngân hàng thương mại, hoặc giảm tỷ lệ dự trữ bắt buộc.
  
  

Ví dụ:

Theo chính sách tiền tệ năm 2023, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đã giảm lãi suất cho vay nhằm tháo gỡ khó khăn cho nền kinh tế, doanh nghiệp và người dân.

2. Chính sách tiền tệ thu hẹp

Chính sách tiền tệ thu hẹp là khi ngân hàng trung ương giảm cung tiền cho nền kinh tế, làm cho lãi suất tăng, hạn chế đầu tư và tiêu dùng, kiểm soát lạm phát và ổn định giá cả. Chính sách tiền tệ thu hẹp được sử dụng khi lạm phát cao, nhằm kiềm chế lạm phát. Các biện pháp của chính sách tiền tệ thu hẹp bao gồm:

• Tăng lãi suất: Khi lãi suất tăng, người dân sẽ có xu hướng tiết kiệm hơn và tiêu dùng ít hơn, dẫn đến giảm nhu cầu và giúp kiềm chế lạm phát.
• Giảm cung tiền: Ngân hàng Nhà nước có thể giảm cung tiền bằng cách bán trái phiếu chính phủ, thu hồi vốn vay đối với các ngân hàng thương mại, hoặc tăng tỷ lệ dự trữ bắt buộc.

Vậy công cụ của chính sách tiền tệ nào phù hợp với từng mục đích của chính sách tiền tệ là gì? Các công cụ chính sách tiền tệ là các biện pháp mà Ngân hàng Nhà nước sử dụng để điều chỉnh cung tiền và lãi suất trong nền kinh tế, nhằm đạt được các mục tiêu như ổn định giá cả, tăng trưởng kinh tế, kiểm soát lạm phát…

Dưới đây là một số công cụ chính theo thực trạng chính sách tiền tệ việt nam hiện nay:

1. Tỷ lệ dự trữ bắt buộc

Tỷ lệ dự trữ bắt buộc là tỷ lệ phần trăm tiền gửi mà các ngân hàng thương mại phải giữ lại tại Ngân hàng Nhà nước. Khi Ngân hàng Nhà nước tăng tỷ lệ dự trữ bắt buộc, các ngân hàng thương mại sẽ có ít tiền hơn để cho vay, dẫn đến giảm cung tiền.

2. Lãi suất chiết khấu

Lãi suất chiết khấu là lãi suất mà Ngân hàng Nhà nước cho các ngân hàng thương mại vay ngắn hạn. Khi Ngân hàng Nhà nước tăng lãi suất chiết khấu, các ngân hàng thương mại sẽ phải trả chi phí cao hơn khi vay tiền từ Ngân hàng Nhà nước, dẫn đến giảm cung tiền.

Ngược lại, khi lãi suất chiết khấu giảm, các ngân hàng thương mại sẽ dễ vay tiền từ Ngân hàng Nhà nước, làm tăng cung tiền và giảm lãi suất.

3. Tỷ giá hối đoái

Ngân hàng Nhà nước có thể can thiệp vào thị trường ngoại hối để mua hoặc bán ngoại tệ, nhằm ảnh hưởng đến tỷ giá hối đoái. Ví dụ, khi Ngân hàng Nhà nước bán USD, giá trị đồng USD sẽ giảm so với đồng Việt Nam, giúp thúc đẩy xuất khẩu và hạn chế nhập khẩu.

4. Tái cấp vốn

Tái cấp vốn là hình thức cấp tín dụng của Ngân hàng Nhà nước cho các ngân hàng thương mại bằng cách mua lại các giấy tờ có giá với thời hạn trả lại. Khi Ngân hàng Nhà nước tăng cường tái cấp vốn, các ngân hàng thương mại sẽ có nhiều tiền hơn để cho vay, dẫn đến tăng cung tiền và giảm lãi suất.

5. Hạn mức tín dụng

Tín dụng là giới hạn về số tiền mà các ngân hàng thương mại được phép cho vay trong một khoảng thời gian nhất định. Ngân hàng Nhà nước có thể áp dụng hạn mức tín dụng để kiểm soát lượng tín dụng mà các ngân hàng Việt Nam được phép cung cấp cho nền kinh tế. Hạn mức tín dụng được sử dụng để kiềm chế lạm phát, kiểm soát nợ xấu và đảm bảo an toàn hệ thống ngân hàng.

6. Nghiệp vụ thị trường mở

Ngân hàng Nhà nước có thể mua hoặc bán trái phiếu chính phủ trên thị trường mở để ảnh hưởng đến cung tiền. Khi Ngân hàng Nhà nước mua trái phiếu chính phủ, nó sẽ bơm tiền vào nền kinh tế, dẫn đến tăng cung tiền và lãi suất sẽ giảm.

Việc sử dụng các công cụ chính sách tiền tệ một cách hiệu quả có thể giúp Ngân hàng Nhà nước đạt được các mục tiêu của mình về lạm phát, tăng trưởng kinh tế và ổn định kinh tế vĩ mô.

Lưu ý:

• Hiệu quả của mỗi công cụ chính sách tiền tệ phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm cơ cấu nền kinh tế, chính sách tài khóa, và niềm tin của người dân.
• Ngân hàng Nhà nước thường sử dụng kết hợp các công cụ chính sách tiền tệ để đạt được mục tiêu của mình.

Vậy xu hướng chính sách tiền tệ là gì trong năm 2024 này? Dựa trên thực trạng chính sách tiền tệ việt nam hiện nay và văn bản công bố chính sách tiền tệ từ Ngân hàng nhà nước Việt Nam, dưới đây là một số xu hướng phát triển để triển khai chính sách tiền tệ:

• Thắt chặt: Hầu hết các ngân hàng trung ương trên thế giới, bao gồm cả Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, dự kiến sẽ tiếp tục thắt chặt chính sách tiền tệ trong năm 2024 để kiềm chế lạm phát.
• Lãi suất tăng: Lãi suất dự kiến sẽ tiếp tục tăng trong năm 2024, tuy nhiên tốc độ tăng có thể chậm lại so với năm 2023.
• Cung tiền: Cung tiền dự kiến sẽ tăng chậm lại so với năm 2023.
  
  

Đây là cơ hội và thách thức lớn cho các doanh nghiệp lớn và nhỏ, nhà đầu tư và từng người dân trong bối cảnh chính sách tiền tệ thay đổi:

• Thận trọng: Nhà đầu tư cần thận trọng trong việc đầu tư trong bối cảnh chính sách tiền tệ thay đổi.
• Đa dạng hóa danh mục đầu tư: Nhà đầu tư nên đa dạng hóa danh mục đầu tư để giảm thiểu rủi ro.
• Theo dõi sát sao thị trường: Nhà đầu tư cần theo dõi sát sao thị trường để có thể đưa ra quyết định đầu tư phù hợp.
• Tham khảo ý kiến của các chuyên gia tài chính để có được lời khuyên phù hợp với tình hình tài chính của bản thân.
  
  

Ngoài ra, bạn có thể tham khảo cáo khoản vay tiền nhanh thông qua các đối tác tại Rabbit Care để đáp ứng và giải quyết các nhu cầu tài chính gấp hiện tại. Với điều kiện và thủ tục đơn giản, hạn mức cao, lãi suất thấp và thời gian giải ngân nhanh, chúng tôi đảm bảo sẽ đám ứng khoản vay bất cứ lúc nào dành cho bạn.