Giảm phát là gì? Nguyên nhân, ảnh hưởng và cách đối phó với giảm phát

Trong thế giới phức tạp của kinh tế, hai khái niệm mà ai cũng nên hiểu rõ và theo dõi chính là "giảm phát là gì?" và "lạm phát là gì?" Đây không chỉ là những từ ngữ mà chúng ta thường xuyên nghe qua trong tin tức kinh tế mà còn là những yếu tố quyết định sự ổn định hay biến động của nền kinh tế và cuộc sống hàng ngày của chúng ta.

Nhưng bạn có bao giờ tự đặt câu hỏi: Giảm phát là gì? Giảm phát làm thế nào ảnh hưởng đến túi tiền của bạn? Để khám phá những bí mật đằng sau những khái niệm này và phân biệt rõ ràng giữa chúng, hãy cùng Rabbit Care bước vào hành trình khám phá sâu sắc về giảm phát trong bài viết này để hiểu rõ hơn về tác động lớn mà chúng có đối với cuộc sống và kinh tế của chúng ta.

Vậy hiểu như thế nào cho đúng về giảm phát là gì? Giảm phát (deflation) là tình trạng giảm giá của hàng hóa và dịch vụ trong một khoảng thời gian dài. Nó thường xảy ra khi cầu giảm mạnh hơn cung, dẫn đến sự giảm giá trung bình của mặt hàng và dịch vụ trên thị trường. Hiện tượng này có thể gây ra nhiều vấn đề kinh tế, bao gồm sự suy giảm trong sản xuất, gia tăng nợ xấu, và làm suy giảm giá trị của tiền tệ.

Chỉ số giảm phát có thể được tính bằng cách sử dụng chỉ số giá tiêu dùng (CPI) hoặc chỉ số giá sản xuất (PPI), là hai chỉ số phản ánh sự biến động của giá cả trong một khoảng thời gian nhất định. Giảm phát xảy ra khi tỷ lệ lạm phát giảm xuống dưới 0%.

Ý nghĩa của chỉ số giảm phát là gì trong nền kinh tế?

• Ảnh hưởng đến sản xuất: Doanh nghiệp có thể giảm sản xuất khi giảm phát, vì giảm giá có thể dẫn đến giảm lợi nhuận và khả năng thanh toán của họ.
• Gia tăng nợ xấu: Trong môi trường giảm phát, mặc dù giá cả giảm, nhưng nhiều người vẫn cảm thấy khó khăn trong việc thanh toán nợ vì thu nhập giảm, nên nhu cầu vay tiền tiêu dùng có vẻ như tăng lên nhưng quá nhiều có thể dẫn họ vào các nhóm nợ xấu khó trả.
• Chậm trễ trong tăng trưởng kinh tế: Giảm phát có thể dẫn đến suy thoái kinh tế, vì người tiêu dùng có thể trì hoãn mua sắm, chờ đợi giá cả giảm thêm. Tuy nhiên, người tiêu dùng hoàn toàn có thể lựa chọn hình thức mua trả góp để đáp ứng các nhu cầu mua sắm của họ.
• Một số tác động khác: Gia tăng thất nghiệp, khó đầu tư,…
  
  

Ví dụ về giảm phát là gì?

• Thời kỳ Great Depression (Đại suy thoái) (1929-1933): Một trong những ví dụ nổi tiếng về giảm phát là thời kỳ Đại suy thoái, khi Mỹ và nhiều quốc gia khác trải qua một kỳ giảm phát sâu sắc. Tỷ lệ thất nghiệp trong thời kỳ Đại suy thoái lên tới gần 25%. Tăng trưởng của tổng sản phẩm quốc nội (GDP) tức là giá trị của tất cả hàng hóa và dịch vụ được sản xuất, giảm xuống dưới 0% trong những năm 1930-1933. Điều này có nghĩa là giá trị sản xuất của Hoa Kỳ ngày càng giảm.
• Nhật Bản (décennie perdue - thập kỷ mất mát): Trong thập kỷ 1990, Nhật Bản trải qua một giai đoạn giảm phát kéo dài. Giảm phát đã làm giảm sức mạnh của đồng yên, làm suy yếu năng lực cạnh tranh của các doanh nghiệp Nhật Bản và làm giảm động lực của người tiêu dùng và doanh nghiệp.

Có nhiều nguyên nhân gây ra giảm phát, nhưng có thể kể đến những nguyên nhân chính sau đây:

• Sự sụt giảm trong tổng cầu: Khi lượng nhu cầu có khả năng tài chính của toàn bộ nền kinh tế đối với các hàng hoá cuối cùng sụt giảm dẫn đến hiện tượng giá cả sẽ đẩy xuống thấp do chính phủ cắt giảm chi tiêu, thị trường chứng khoán thất bại, người tiêu dùng muốn tăng tiết kiệm, các chính sách về tiền tệ sẽ bị thắt chặt kéo theo lãi suất tăng cao.
• Sự tăng trưởng của năng suất: Khoa học và công nghệ tiến bộ giúp cho các công ty hoạt động hiệu quả hơn. Khi đó bất kể nguyên nhân giảm phát là gì thì chi phí sản xuất sẽ giảm xuống kéo theo người tiêu dùng được hưởng lợi do giá bán của các sản phẩm sẽ được giảm xuống thấp hơn.
• Sự thay đổi cấu trúc vốn của công ty: Trên thị trường có nhiều công ty khác nhau kinh doanh cùng một loại hàng hoá hoặc dịch vụ, hạ giá sản phẩm thường được sử dụng như một biện pháp để cạnh tranh với đối thủ.
• Sự giảm cung tiền: Khi ngân hàng trung ương thu hẹp cung tiền hoặc tăng lãi suất, làm cho việc vay tiền hoặc mượn tiền và chi tiêu trở nên khó khăn hơn, dẫn đến giảm cầu và giảm giá.
• Giảm chi phí lao động: - Giảm chi phí lao động: Nếu chi phí lao động giảm xuống, khi đó bất kể nguyên nhân giảm phát là gì thì doanh nghiệp có thể chuyển gánh nặng này cho người tiêu dùng thông qua giảm giá sản phẩm.
• Kỳ vọng giảm giá tương lai: Nếu người tiêu dùng kỳ vọng giá sẽ giảm trong tương lai, họ có thể trì hoãn mua sắm, đặc biệt là đối với các mặt hàng không gấp đôi cần thiết.
  
  

Bất kể nguyên nhân giảm phát là gì, các yếu tố trên có thể tác động đồng thời và kết hợp để tạo ra một tình trạng giảm phát trong nền kinh tế.

Liệu giảm phát có đáng sợ như chúng ta nghĩ? Vậy ảnh hưởng của giảm phát là gì đến với các khía cạnh của kinh tế? Có nhiều ảnh hưởng đối với nền kinh tế, doanh nghiệp, người tiêu dùng, người lao động và chính sách của chính phủ, cụ thể như sau:

• Đối với nền kinh tế: Chỉ số giảm phát làm giảm sản lượng, thu nhập, việc làm và tăng trưởng kinh tế. Giảm phát cũng làm tăng giá trị thực của nợ, làm khó khăn cho việc trả nợ và tăng nguy cơ phá sản. Bất kế ảnh hưởng của giảm phát là gì thì cũng làm giảm đầu tư, tiêu thụ, thuế và ngân sách của chính phủ.
• Đối với doanh nghiệp: Chỉ số giảm phát làm giảm doanh thu, lợi nhuận, giá trị cổ phiếu và khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp. Giảm phát cũng làm tăng chi phí vốn, chi phí hoạt động, chi phí nhân sự và chi phí pháp lý của doanh nghiệp. Giảm phát cũng làm giảm động lực sáng tạo, đổi mới và mở rộng của doanh nghiệp.
• Đối với người tiêu dùng: Chỉ số giảm phát làm tăng sức mua của tiền tệ và tiền lương của người tiêu dùng trong ngắn hạn. Tuy nhiên, hệ số giảm phát cũng làm giảm thu nhập thực, tiết kiệm, tài sản và lợi ích của người tiêu dùng trong dài hạn. Bất kế ảnh hưởng của giảm phát là gì thì cũng làm tăng sự bất ổn, lo lắng và thiếu niềm tin của người tiêu dùng.
• Đối với người lao động: Bất kế ảnh hưởng của giảm phát là gì thì cũng ảnh hưởng trực tiếp đến người lao động. Chỉ số giảm phát làm giảm lương thực, quyền lợi, cơ hội và an toàn của người lao động. Chỉ số giảm phát cũng làm tăng thất nghiệp, lao động dư thừa, lao động không chuyên môn và lao động bất ổn của người lao động.
• Đối với chính sách của chính phủ: Chỉ số giảm phát làm giảm hiệu quả, khả năng thực thi và tín nhiệm của chính sách của chính phủ. Giảm phát cũng làm tăng áp lực, thách thức và trách nhiệm của chính phủ. Hệ số giảm phát cũng làm tăng sự can thiệp, điều tiết và hợp tác của chính phủ.

Nếu bạn đang là người lao động thì đối phó với lạm phát như nào?

Để đối phó với giảm phát, cần có sự phối hợp giữa các chính sách tài khóa, tiền tệ, thương mại và cải cách kinh tế. Một số biện pháp đối phó với giảm phát có thể kể đến như sau:

• Giảm giới hạn dự trữ ngân hàng: Để tăng cung tiền và tín dụng, khuyến khích đầu tư và tiêu thụ.
• Hạ lãi suất: Để giảm chi phí vốn, khuyến khích đầu tư và tiêu thụ, giảm giá trị thực của nợ.
• Tăng chi tiêu công: Để tăng tổng cầu, tạo việc làm, tăng thu nhập và tăng trưởng kinh tế.
• Giảm thuế: Để tăng thu nhập ròng của người tiêu dùng và doanh nghiệp, khuyến khích đầu tư và tiêu thụ.
• Tăng tỷ giá hối đoái: Để giảm giá cả hàng hóa và dịch vụ nhập khẩu, khuyến khích xuất khẩu và cải thiện cán cân thương mại.
• Cải cách kinh tế: Để tăng năng suất, cạnh tranh, đổi mới và mở rộng thị trường.
  
  

Nếu bạn đang là người lao động, vậy cách đối phó với giảm phát là gì?

• Đầu tư: Bạn có thể đầu tư vào các tài sản có giá trị tăng theo thời gian, như vàng, bất động sản, chứng khoán, tiền điện tử, v.v… để bảo vệ giá trị của tiền của bạn.
• Tiết kiệm: Bạn có thể tiết kiệm tiền mặt hoặc gửi tiết kiệm ở các ngân hàng có lãi suất cao, để tăng thu nhập từ tiền lãi và giảm rủi ro mất giá của tiền mặt.
• Tăng thu nhập: Bạn có thể tìm cách tăng thu nhập của mình, bằng cách xin tăng lương, làm thêm, bán hàng online, v.v… để cải thiện sức mua và đời sống của bạn.
• Tiêu dùng thông minh: Bạn có thể tiêu dùng thông minh, bằng cách so sánh giá, mua sắm online, tận dụng các chương trình khuyến mãi, mua hàng cần thiết và tiết kiệm, v.v… để giảm chi phí và tăng hiệu quả tiêu dùng của bạn.
• Tham gia bảo hiểm và an sinh xã hội: Bất kể cách đối phó với giảm phát là gì, bạn cần tìm hiểu về các chương trình bảo hiểm và an sinh xã hội để bảo vệ bản thân và gia đình khỏi tác động tiêu cực của giảm phát đối với thu nhập và chi phí sinh hoạt hàng ngày.
  
  

Bất kể biện pháp đối phó với giảm phát là gì, những biện pháp trên có thể giúp người lao động ứng phó với tình hình giảm phát và duy trì tình hình tài chính ổn định trong môi trường kinh tế khó khăn.

Việc ứng dụng giảm phát vào quản lý tài chính cá nhân đòi hỏi sự linh hoạt và sáng tạo. Vậy cách ứng dụng giảm phát là gì trong việc ổn định và duy trì tài chính cá nhân?Dưới đây là một số cách để bạn làm điều này:

• Điều chỉnh kế hoạch ngân sách
  
  Xem xét và điều chỉnh ngân sách cá nhân dựa trên dự đoán về tình hình giảm phát. Tăng cường mục chi tiêu cho các mặt hàng dự kiến tăng giá và giảm mục chi tiêu cho những lĩnh vực có khả năng giảm giá. Bạn nên cố gắng tiết kiệm ít nhất 10% thu nhập hàng tháng, để dành cho các mục tiêu dài hạn hoặc quỹ dự phòng
  
  

• Cắt giảm các khoản chi tiêu không thiết yếu
  
  Bạn nên xem xét lại các khoản chi tiêu của mình, để loại bỏ hoặc giảm bớt những khoản không cần thiết, như ăn uống ngoài, mua sắm, giải trí, v.v… Bạn nên chỉ chi tiêu cho những thứ cần thiết và có giá trị cho cuộc sống của mình
  
  

• Đầu tư vào các lĩnh vực giữ giá trị:
  
  Xem xét đầu tư vào các tài sản giữ giá trị như vàng hoặc bất động sản để giảm tác động của giảm phát lên giá trị tài sản. Ngoài ra, bạn có thể tham khảo và tham gia bảo hiểm nhân thọ như là chìa khóa vừa bảo vệ bạn và vừa bảo vệ tài chính trong tương lai. Tuy nhiên, bạn cũng phải cẩn thận với các rủi ro và biến động của thị trường, nên chỉ đầu tư vào những kênh mà bạn hiểu rõ và có chiến lược rõ ràng
  
  

• Kiểm soát nợ và lãi suất:
  
  Quản lý nợ một cách có trách nhiệm và thực hiện các biện pháp để giảm lãi suất nếu có thể. Nếu giảm phát dự kiến, các tỷ lệ lãi suất có thể giảm xuống.
  
  

• Tìm cách tăng thu nhập:
  
  Tìm kiếm cơ hội để tăng thu nhập để đa dạng các nguồn thu nhập và không phụ thuộc vào một khoản tiền.
  
  

Lưu ý rằng, sự ứng dụng của giảm phát vào quản lý tài chính cá nhân đòi hỏi sự linh hoạt và sẵn sàng điều chỉnh kế hoạch tài chính tùy thuộc vào tình hình cụ thể. Hiện nay, có rất nhiều giải pháp giải quyết nhu cầu chi tiêu cấp tốc dành cho khách hàng cần tiền gấp nhưng không phải số tiền lớn. Bạn có thể tham khảo các khoản vay tiền tiêu dùng cá nhân dưới đây của Rabbit Care, với các đối tác uy tín và tin cậy, đảm bảo giải ngân nhanh và hạn mức vay đa dạng và hưởng lãi suất 0%.